________________
ત્યાં પોતાનાં માતા-પિતાને તેણે કહ્યું કે પરમસુખને આપનારા પરમતારક શ્રી જિનેશ્વરદેવનાં ચરણોને પામી શા માટે વિલાપ કરો છો ? માતા-પિતાએ દેવને કહ્યું કે અમારો પરમપ્રિય એવો પુત્ર મરણ પામ્યો છે. તેથી તેના વિયોગે અમે રડીએ છીએ. ત્યારે તે દેવે રાજાને કહ્યું કે રાજન્ ! તમને તમારા પુત્રનો જીવ વહાલો છે કે તેનું શરીર વહાલું છે ? જો તમને તેનો જીવ વહાલો હોય તો તે હું છું અને શરીર વહાલું હોય તો કલેવર છે. ક્યાં રાગ કરશો ? આ પુત્ર છે, માતા છે, પિતા છે... ઇત્યાદિ મનની કલ્પનામાત્ર છે. તેથી અવાસ્તવિક એવા સંબન્ધોના વિકલ્પોથી શા માટે મોહ પામો છો ? આ પ્રમાણેના દેવવચનથી પ્રતિબોધ પામી તે બધાએ ત્યાં પ્રવ્રજ્યાનો સ્વીકાર કર્યો. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે જન્મનાં નિમિત્તભૂત માતાપિતા વાસ્તવિક નથી. પરમાર્થથી તેમની સાથે આત્માને કોઈ જ સંબન્ધ નથી. તેથી તેમને ઉદ્દેશીને મુમુક્ષુ જણાવે છે કે મને છોડો. મેં તો તમારો ત્યાગ કરી જ દીધો છે. તમે પણ મારો ત્યાગ કરો... આવી જ રીતે બધુઓના ત્યાગને ઉદ્દેશીને પણ જણાવાય
युष्माकं सङ्गमोऽनादि, बन्धवोऽनियतात्मनाम् ।
ध्रुवैकरूपान् शीलादिबन्धूनित्यधुना श्रये ॥८-२॥ “હે બધુઓ! તમારો, અનિયત આત્માઓની સાથેનો સદ્ગમ અનાદિનો છે. હવે ચોકક્સ એક સ્વરૂપવાળા શીલ વગેરે બધુઓનો હું આશ્રય કરું છું.” - આશય એ છે કે અનાદિકાળથી આ સંસારમાં રહેતા આ જીવે અનન્તા જીવોની સાથે અનન્તીવાર સમ્બન્ધો બાધ્યા છે. આજે જેમને આપણે બધુ માનીએ છીએ, એવા બધુઓ તો આજ સુધી અનન્તા થઈ ગયા છે. તેમાં દરેક ભવમાં બધુઓ બદલાતા જ ગયેલા. કોઈ એક વ્યક્તિ દરેક ભવમાં બધુ તરીકે ન રહી. ગયા ભવના શત્રુઓ બંધુ તરીકે થયા અને એ ભવના બધુઓ શત્રુ તરીકે થયા. આવા તો અનિયત સમ્બન્ધો અનન્તી વાર પ્રાપ્ત કર્યા. પરન્તુ ન તો તેથી સુખ મળયું અને ન તો તેથી કલ્યાણ થયું. તેથી હવે હું, ચોક્કસપણે સદાને માટે દરેક ભવમાં નિયતપણે બન્દુત્વભાવને ધરનારા પારમાર્થિક બન્ધ જેવા શીલ સત્ય શમ દમ અને સન્તોષ વગેરેને આશ્રયે રહીશ.
શીલ, સદાચારસ્વરૂપ છે. સત્ય, મહાવ્રતાદિસ્વરૂપ છે. વિષયકષાયની પરિણતિનો જે અભાવ છે તેને શમ કહેવાય છે. ઈન્દ્રિયોને વિષયો તરફ જતી રોકવી
S૩
