________________
ભાવાર્થ જીવ અવ્યવહાર રાશિમાંથી નીકળી વ્યવહાર રાશિમાં આવે ત્યારે મિથ્યાત્વગુણસ્થાનને પામે છે, માટે મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનની સ્થિતિ સાદિ અને ત્યારબાદ અનંતકાળ સુધી વ્યવહારરાશિમાં જ ગણાય માટે અનંત. આ પ્રમાણે આ પ્રકરણની માન્યતાનુસાર વ્યવહારરાશિવાળા જીવનું મિથ્યાત્વ, તે મિથ્યાત્વગુણસ્થાન અને તેની સ્થિતિ અભવ્યની અપેક્ષાએ સાદિ અનત અને ભવ્યની અપેક્ષાએ સાદિ સાંત છે. કારણ કે ભવ્ય જીવ વ્યવહારરાશિમાં આવી મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાન પામી ફરીથી તે છોડીને સમ્યકૃત્વાદિ ગુણસ્થાન પામે છે.
અહિં ૧૨૦ કર્મ પ્રકૃતિના બંધવાળો જીવ મિથ્યાવા યુક્ત નહિ પણ મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનયુક્ત ગણાય છે. અને તે પણ વ્યક્તમિથ્યાત્વયુક્ત સમજ. દેવગતિ આદિ કેટલીક પ્રકૃતિએ વ્યક્તમિથ્યાત્વવાળે જ બાંધી શકે છે, પણ અવ્યવહારરાશિમાં રહેલો અવ્યક્તમિથ્યાત્વવાળા જીવ બાંધી શકતા નથી.
ઉદય અને સત્તામાં પણ ૧૧૭ ને ઉદય અને ૧૪૮ ની સત્તા વ્યવહારશશિમાં રહેલા જીવને હેય છે. અવ્યવહારરાશિમાં રહેલા જીવને હેય નહિ. તેથી આ સ્થાને “મિથ્યાત્વમાં વર્તતા જીવને અનુક્રમે ૧૧૭ – ૧૧૭ – ૧૪૮ પ્રકૃતિની બંધ, ઉદય, સત્તા હેય” એમ ન કહેતાં “મિથ્યાત્વગુણસ્થાનમાં વર્તતા જીવને અનુક્રમે ૧૧૭ – ૧૧૭ – ૧૪૮ પ્રકૃતિને બંધ ઉદય–સત્તા હાય કારણકે દેવગતિ આદિ પ્રકૃતિઓ અવ્યવહારી