________________
૧૪૭ (૩) બંધવિમેક્ષિ-અતિગાઢ એ કર્મબંધ છૂટવાથી સિદ્ધની ઉર્ધ્વગતિ થાય.
(૪) સ્વભાવપરિણામ-તથા પ્રકારના સ્વભાવથી જ સિદ્ધની ઉદર્વગતિ થાય. શ્રી સિદ્ધ પરમાત્માની ગતિના ચાર હેતુઓ દૃષ્ટાંત સહિત कुलालचक्रदोलेषु-मुख्यानां हि यथा गतिः પૂર્વથોડતા સિદ્ધાં. સિદ્ધહેંતિતથા ફરશા मृल्लेपसङ्गनिर्मोक्षा-द्यथा द्रष्टाऽपस्वलाबुनः । कर्मसङ्गविनिर्मोक्षा-तथा सिद्धगति स्मृताः ॥१२२॥ एरण्डफलबीजादे-बन्धछेदाद्यथा गतिः । कर्मबन्धनविच्छेदात्-सिद्धस्यापि तथेक्ष्यते ॥१२३।। यथास्तिर्यगुर्व च, लेष्टुवाय्वग्निवीचयः । स्वभावतः प्रवर्तन्ते, तथोर्ध्वगतिरात्मनः ॥१२४॥
ગાથાથ - કુંભારનું ચક્ર, હિંચકે અને બાણ વિગેરેની જેમ પૂર્વ પ્રગથી ગતિ હોય, તેમ સિદ્ધની ઉદર્વગતિ પણ પૂર્વ પ્રગથી હોય છે.
માટીને લેપરૂપ સંગ છૂટી જવાથી જેમ પાણીમાં તુંબડાની ઉદર્વતિ થાય છે, તેમ કર્મને સંગ છૂટવાથી સિદ્ધની પણ ઉદર્વગતિ કહેલી છે.
બંધનને છેદ થવાથી જેમ 'એરંડાના ફળના બીજની
૧. કુંભારનું ચક્ર, હિંચકે. બાણ વિગેરે અહીં વિગેરે શબ્દથી ચન્દ્રમાંથી અથવા ફણમાંથી છેડેલા ગોળા વિગેરેની ગતિ પણ
