________________
७२
ઉપશમશ્રેણિ પ્રાપ્ત કરનારની યોગ્યતા :पूर्वज्ञः शुद्धिमान् युक्तो, ह्याद्यैः संहननैत्रिभिः । संध्यायनाघशुक्लांश, स्वां श्रेणि शमकः श्रयेत् ॥४०॥ | ગાથાર્થ: પૂર્વના જ્ઞાનવાળો, વિશુદ્ધ ચારિત્રવાનું અને પહેલાં ત્રણ સંઘયણથી યુક્ત એ ઉપશમક જીવ, શુકલધ્યાનના પહેલા ભેદને ધ્યાવત ઉપશમણિને અંગીકાર કરે.
ભાવાર્થ –ઉપશમશ્રેણિને અંગીકાર કરનાર જીવ પૂર્વગત શ્રુતજ્ઞાનવાળે, નિરતિચાર ચારિત્રવાળે અને વા. ઋષભનારાચ, ઋષભનારાંચ અને નારાચ એ ત્રણ સંઘયણ વાળ હોય છે. ઉપશમણિ પામેલા મુનિનું કર્તવ્ય – श्रेण्यारूढः कृतेकाले ऽहमिन्द्रेष्वेव गच्छति । पुष्टायुस्तूपशान्तान्तं नयेच्चारित्रमोहनम् ॥४१॥
ગાથાથ-ઉપશમશ્રેણિએ ચડેલે મુનિ કાળ કરે, તે અનુત્તર વિમાનમાં જ ઉત્પન્ન થાય અને દીર્ઘ આયુષ્ય હોય, તે ઉપશાંતમોહગુણસ્થાન સુધી જઈ મેહનીચકર્મને ઉપશાંત કરે. - ભાવાર્થ –ઉપશમશ્રેણિ ઉપર ચડેલે મુનિ, આયુષ્ય પૂર્ણ થવાથી જે કાળ કરે, તે સર્વાર્થસિદ્ધ આદિ દેવામાં જ ઉત્પન્ન થાય છે, પરંતુ જે પ્રથમ સંઘયણવાળે હેય, તે જ સર્વાર્થતિમાં જાય એમ જાણવું કારણ કે બીજા પાંચ સંઘયણવાળા અનુત્તર વિમાનમાં જઈ શક્તા નથી.
