________________
૯૨
ગંભીર અને સ્થિર મૂર્તિવાળા, ઇન્દ્રિયાના વ્યાપારના વિનાશ કરનાર, મંઢ મંદ પ્રાણાયામવાળા, લલાટ ઉપર સ્થાપન કરેલ મનવાળા, નાસિકાના અગ્રભાગે સ્થાપન કરેલ દૃષ્ટિવાળા, ચક્ષુને અત્યંત ઉઘાડ, મીંચ નહિ કરનારા પ`કાસન રચેલા શુક્લયાનના ધ્યાતા, સર્વજ્ઞ અને સદોષ રહિત થયેલા એવા જિનેશ્વર ભગવ ́તા તમારૂ'રક્ષણ કરી,
(૩) સમાધિસ્થ ચેાગીએ કલ્પનાથી રહિત મનવાળા હાય છે, કારણ કે મનના વિકલ્પે જ અત્યંત ક્રમ બધના હેતુ છે. શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે, કે
જેના ચિત્તમાં અશુભ અથવા શુભ પણ વિકા વર્તે છે, તે જીવ પેાતાને લાખંડ અથવા સુવણું ના બંધન સમાન ક્રમ બધથી બાંધે છે.
નિદ્રાવસ્થા, મૂર્છાવસ્થા તેમ વિકલતાપણું, (ગાંડાપણું અથવા અસંજ્ઞિપણું) પણ સારું' પરંતુ આર્ત્તધ્યાન અને રૌદ્રધ્યાનથી યુક્ત દુષ્ટ વેશ્યાયુક્ત વિકલ્પાથી વ્યાકુળ મન સારું નહીં.
૪. ધ્યાનસ્થ યોગી સ`સારના ત્યાગ માટે ઉદ્યમવાળા હાય કારણ કે સંસારના ઉચ્છેદ કરનાર ધ્યાન માટે જેએ ઉત્સાહવાળા હાય તે યાગીઓને જ યાગ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે.
૧. લાખંડની મેડી તે લેાખંડનું બંધન અને સેાનાની ખેડી તે સાનાનું બંધન.
.
તાત્પર્ય એ છે કે જીવ અશુભ વિકાથી પાતાના આત્માને લાખડની ખેડી સમાન અશુભ કર્મોથી અને શુભવિકાથી સુવર્ણની ખેડી સમાન શુભ કર્મોથી બાંધે છે. માટે લાખડની ખેડી હાય કે સુવર્ણ ની હેાય પરંતુ વિકલ્પાના કારણે આત્મા કર્મોથી બધાય જ છે.
