________________
૧૨૯
ભાવાર્થ:– સિદ્ધાંતમાં કહ્યું છે કેઃ
छम्मासाऊ सेसे । उपन्नं जेसि केवलं नाणं ॥ ते नियमा समुग्धाइय । सेसा समुग्धाय भइअव्वा ||
કેવલજ્ઞાન પામ્યા પછી છ માસ આયુષ્ય બાકી હોય, તે નિશ્ચયથી સમુદ્બાત કરે, ખીજા કેવલીઓના સમુદ્ધાત સંબધમાં અનિશ્ચિતતા જાણવી.
આયુષ્ય કમ ની લઘુતાના કાળ જે બાકી રહેલા હૈાય છે, તે કાળ (અર્થાત્ નિર્વાણ પ્રાપ્તિ માટે ખાકી રહેલા આયુષ્યના અવશેષ કાળ) અન્ત દૂત્ત પ્રમાણુ ( જધન્યથી અને ઉત્કૃષ્ટથી પણ) હાય છે. ખીજા આચાર્યો એમ માને છે કે- એ અન્તસુ દૂત પ્રમાણુ અવશેષ કાળ જધન્ય છે અને ઉત્કૃષ્ટ અવશેષ કાળ છ માસ જેટલા ઇચ્છે છે. (૩૦૪૮ વિશેષાવશ્યકભાષ્ય )
પરંતુ એ સિદ્ધાંત તદ્દન અયુક્ત છે તે સબંધિ કહે છે – तं नाणंतर सेलेसिवयणओ जं च पाडिराणं । पच्चपणमेव सुए, इहरा गहणंपि होज्जाहि ॥ ३०४९||
સમુદ્લાત કર્યા પછી તરત શૈલેશીકરણ કરે એમ કહેલું હેાવાથી, તે મત યુક્ત નથી, જે કારણથી સિદ્ધાંતમાં ત્યાર અગાઉ પ્રાતિહારકનું ( પીઠ—ધલક વિગેરેનું ) પ્રત્યપણુ ( પાછુ સાંપવાનું ) કહેલું છે અને જો અન્તર્મુદ્ર્ત્તથી વધારે કાળ હેાત, તા સિદ્ધાંતમાં તે પ્રાતિહારકને ગ્રહણ કરવાનું પણ કહ્યું àાત. ૩૦૪૯ (વિશેષાવશ્ય કભાષ્ય)
સિદ્ધાંતના પાઠ આ પ્રમાણે :
" कायजोग जुजेमाणे आगच्छेज्जा वा, चिट्टेज्जावा,
