________________
અવિચાર શબ્દનો અર્થ - यद्वयंजनार्थयोगेषु-परावर्तविवर्जितम् । चिन्तनं तदविचारं, स्मृतं सद्ध्यानकोविदैः । ७७॥ - ગાથાથ-વ્યંજન, અર્થ અને પગમાં પરાવૃત્તિ રહિત (ત્રણમાંથી કઈ પણ એકનું) જે ધ્યાન તેને શ્રેષ્ઠ ધ્યાનમાં નિપુણ મહર્ષિઓ “અવિચારધ્યાન” કહે છે. | ભાવાર્થ-વર્તમાનકાળમાં શ્રેષ્ઠ ધ્યાનમાં જે નિપુર ણતા થવી તે શાસ્ત્રના આમ્નાય વિશેષથી (શાસ્ત્રમાં કહેલી રીત જાણવાથી જ્ઞાનમાત્રપણે) થાય છે, પરંતુ અનુભવથી (એટલે ધ્યાન ધ્યાવાની ક્રિયા તરીકે) થતી નથી. (અર્થાત્ શ્રેષ ધ્યાનની નિપુણતા જ્ઞાનાનુભવ તરીકે હોઈ શકે કિયાનુભવ તરીકે ન હોય.)
શ્રી હેમચન્દ્રસૂરિ મહારાજે કહ્યું છે કેअनवच्छित्त्याऽऽग्नायः, समागतोऽस्येति कीर्त्यते ऽस्माभिः । સુરજમવ્યાધુનિ સુરગ્રસ્થાને યથાશાસ્ત્રમ્ |
આ ગુફલધ્યાનના સ્વરૂપને શાસ્ત્રમાં ચાલ્યો આવતે આમ્નાય (પદ્ધતિ) વિચ્છેદ ન પામે તે ઠીક, તેથી તે શુલધ્યાન વર્તમાનકાલીન મુનિઓને દુષ્કર છે તે પણ શાસ્ત્રને અનુસાર હું શુફલધ્યાનનું સ્વરૂપ કહું છું.
શાસ્ત્રાન્તર્ગત શુકલધ્યાનના રહસ્યને અથવા સ્વરૂપને સમ્યક્ પ્રકારે જાણુને નિપુણમહર્ષિઓએ, બીજું શુફલધ્યાન આ પ્રમાણે કહ્યું છે
