________________
અથવા તે ઉપશમક જી જે ચરમશરીરી એટલે તદ્દભવ મોક્ષગામી હોય, તે સાતમાં ગુણસ્થાન સુધી આવે અને તેઓ સાતમા ગુણસ્થાનથી પુનઃ ક્ષપકશ્રેણિ માંડે પરંત જેણે એકવાર જ ઉપશમશ્રેણિ કરી હોય તે જીવે જ તે ભવમાં ક્ષપકશ્રેણિ કરે છે. પરંતુ તે ભવમાં જેણે બે વાર ઉપશમણિ કરી હોય, તેવા છે તે ભવમાં ક્ષપકશ્રેણિ પ્રારંભતા નથી.
શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કેजीवो हु एगजन्ममि, इक्कसि उवसामगो । खयंपि कुज्जा नो कुज्जा दो वारे उवसामगो ॥१॥
કારણ કે ઉપશમકનું પડવું શાસ્ત્રમાં બે પ્રકારે કહ્યું છે. ૧. ભવક્ષયથી, ૨. કાળક્ષયથી
જેઓ ભવક્ષયથી એટલે આયુષ્યના ક્ષયથી પડે છે, તે જીવો તે અનુત્તરમાં જવાથી અનંતપણે ચોથું ગુણસ્થાન પામી જાય છે અને કેઈ ગ્રંથના મતે સાસ્વાદનપણું પણ પામે છે. પરંતુ અહીં તે ચર્ચાસ્પદ હોવાથી પ્રયોજન નથી.
તથા જે ઉપશામક જીવો કાળક્ષયથી એટલે ઉપશાંતમોહને કાળ સમાપ્ત થવાથી પડે છે, તે જ જે રીતે શ્રેણિ ચડ્યા હતા . તે રીતે અનુક્રમે પાછા પડે છે, જેથી ૧૧ માંથી ૧૦ મે, ૧૦માંથી ૯ મે, ૯ માંથી ૮ મે અને ૮ માંથી ૭ મે આવે છે. અહીં સાતમે આવેલા જેમાંના કેટલાએક ચરમશરીરી હોય તે પુનઃ ક્ષપકશ્રેણિ પ્રારંભી ઉપર ચડી કેવલજ્ઞાન પામે છે, કેઈક છે ત્યાંથી છટ્ટ સાતમે અનેકવાર ગત્યાગતિ કરી પુનઃ ઉપશમણિ પણ પ્રારંભે છે અને કેટલાક જીવો ઉપશમણિ અથવા ક્ષપકણિ સન્મુખ ન થતાં સામેથી પુન: નીચે ઉતરતા ઉતરતા યાવત મિથ્યાત્વે પણ જાય છે,