________________
૬૮
ભાવાર્થ- આ ગુણસ્થાને સામાયિકાદિ વ્યવહાર ક્રિયારૂપ છએ આવશ્યક નથી. પરંતુ નિશ્ચય દષ્ટિથી તે છએ આવશ્યકે વિદ્યમાન છે.) કારણકે તે (નિશ્ચયિક) આવશ્યકે આત્માના ગુણરૂપ છે.
સિદ્ધાન્તમાં કહ્યું છે, કે“મારા સામારૂપ” | “સાચા સામારૂગરણ ગઢટે ”
આત્મા એ જ સામાયિક છે, આત્મા જ સામાયિકને અર્થ છે, ઈત્યાદિ.
અપ્રમત્તપણામાં નિરંતર ઉત્તમ આત્મસ્વરૂપ ધ્યાનને સદ્દભાવ હેવાથી, સ્વાભાવિક ધ્યાનની સાથે જ ઉત્પન્ન થયેલી અને સંકલ્પ-વિકલ્પની પરંપરાના અભાવથી આત્મસ્વભાવરૂપ નિર્મળતા હોય છે.
આ ગુણસ્થાનમાં વર્તતે જીવ ભાવતીર્થમાં સ્નાન કરવાથી પરમ વિશુદ્ધિને પ્રાપ્ત કરે છે.
શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે, કે -
દાહ-તાપની ઉપશાંતિ, તૃષાદિને નાશ અને શરીરના મેલને દૂર કરે, તેને (નરી સમુદ્રાદિને) દ્રવ્યતીર્થ કહેવાય.
તપસંયમ, ક્રોધને નિગ્રહ કરનાર, દાહને શમાવનાર, લેભને જય કરનાર અને ઘણું ભામાં એકઠી કરેલી કર્મરજને ધનાર હોવાથી તે (તપસંયમ) ભાવતીર્થ કહેવાય.
બીજી રીતે શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કેઃ
શ્વાસેચ્છવાસને રોકી, શરીરને નિશ્ચલ કરી, ઇન્દ્રિયેના વિકારને રોકી, નેત્રના પલકાર બંધ કરી, મનના વિકલ્પની
