________________
પ્રમાદને પાંચ પ્રકાર છે:– ૧. મા, ૨. વિષય, ૩. કષાય, ૪. નિદ્રા, પ. વિકથા..
આ પાંચ પ્રકારના પ્રમાદે જીવને સંસારમાં પાડે છે. આ પાંચ પ્રમાદ સહિત થવાથી મુનિ પ્રમત્ત કહેવાય. અને પ્રમાદ, સંજવલન નામના ચેથા કષાના તીવ્ર ઉદયથી થાય છે. ; તાત્પર્ય એ છે કે" જયારે મહાવ્રતધારી એવા મુનિ મહાત્માને પણ સંજવલન કષાયને તીવ્ર ઉદય થાય, ત્યારે અવશ્ય અન્તમુહૂર્ત કાળ સુધી પ્રમાદીપણું થવાથી તે મુનિ પ્રમાદી કહેવાય છે. અને જે અમુહૂર્ત કાળથી પણ અધિક પ્રમાદીપણું રહે, તે પ્રમત્તગુણસ્થાનથી નીચે પડે છે. અને જે અન્તર્મુહૂથી અધિક કાળ અપ્રમાદીપણું રહે, તે અપ્રમત્તગુણસ્થાનથી ઉપર ચડે છે. છઠ્ઠા પ્રમત્તસંયત ગુણસ્થાને દયાન સંભવ - अस्तित्वानोकषायणा-मत्रार्तस्यैव मुख्यता । आज्ञावालंबनोपेत-धर्मध्यानस्य गौणता ॥२८॥
ગાથાર્થ – પ્રમત્તગુણસ્થાનમાં, પણ નેકષાયને ઉંદ હેવાથી આધ્યાનની જ મુખ્યતા છે અને આજ્ઞાવિચોદિના આલંબનવાળા ધર્મધ્યાનની ગણતા છે.
ભાવાર્થ :- પ્રમત્તગુણસ્થાનમાં મુખ્યતા આ ધ્યાનની અને ઉપલક્ષણથી રૌદ્રધ્યાનની પણ છે. કારણ કે
*
*
*
