________________
૪૩
૧૪૮ પ્રકૃતિની સત્તા હોય છે અને ક્ષેપકને તે પ્રત્યેક ગુણસ્થાને જુદી જુદી સત્તા કહેવાશે.
૫ દેશવિરતિગુણસ્થાન – प्रत्याख्यानोय दयाद्देश-विरतियंत्र जायते । तच्छ्राद्धत्वं हि देशोन-पूर्वकोटिगुरुस्थितिः ॥२४॥
ગાથાથ - ત્રીજા પ્રત્યાખ્યાનાવરણ કષાયના ઉદયથી દેશથી વ્રતનિયમાદિ ઉત્પન્ન થાય છે, તે દેશવિરતિ ગુણસ્થાન (શ્રાવકપણું) કહેવાય અને તેની સ્થિતિ ઉત્કૃષ્ટથી દેશોનર પૂર્વ કેડ વર્ષ પ્રમાણ છે.
ભાવાર્થ- સમ્યક્ત્વ સહિત જ્ઞાન હોવાથી તેવા સમ્યજ્ઞાનથી ઉત્પન્ન થયેલ વૈરાગ્યની વૃદ્ધિથી જીવ જો કે સર્વવિરતિની ઈચ્છા કરે છે, પરંતુ સર્વવિરતિને ઘાત કરનારા પ્રત્યાખ્યાનાવરણ ક્રોધાદિ કષાયોના ઉદયથી સર્વ
૧. ક્ષેપકને જુદી સત્તા ૪૮ મી ગાથાથી કહી છે માટે અહીં કહી નથી,
૨. સામાન્યત: ૮ વર્ષની વય થાય ત્યારે જ દેશવિરતિ અથવા સર્વવિરતિના પરિણામ પ્રાપ્ત થાય, એ નિયમ હેવાથી તથા ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વક્રોડ વર્ષના આયુષ્યવાળા મનુષ્ય-તિર્યંચને દેશવિરતિ પ્રાપ્ત થઈ શકતી હેવાથી, તે ૮ વર્ષ જૂના પૂર્વ કોડ વર્ષની સ્થિતિ કહી છે.
અહિં ૮૪ લાખને ૮૪ લાખ ગુણી પુનઃ ૧ કેડથી ગુણતાં ૧ પૂર્વ કોડના ૭૦૫૬ ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ વર્ષ થાય છે.
