________________
૨૫ મિશ્રગુણસ્થાનની વિશેષતા
आयुर्वध्नाति नो जीवो मिश्रस्थो म्रियते न वा । सदृष्टिर्वा कुदृष्टिा, भूत्वा मरणमश्नुते ॥१६॥
ગાથાર્થ – મિશ્રગુણસ્થાનમાં રહેલે જીવ આયુષ્ય બાંધો નથી, મૃત્યુ પામતું નથી, પરંતુ સમ્યગૃષ્ટિ અથવા મિથ્યાષ્ટિ થઈને મરણ પામે છે.
ટીકાથ:- મિશ્રગુણસ્થાનમાં રહેલે જીવ પરભવમાં ઉપજવા માટે આયુષ્યને બંધ કરતા નથી, પરંતુ ચોથા સમ્યગદષ્ટિગુણસ્થાને જઈને અથવા મિથ્યાદષ્ટિ ગુણસ્થાનમાં આવીને મરણ પામે છે.
ભાવાર્થ - મિથ્યાત્વ, સાસ્વાદન, અવિરત, દેશવિરત, પ્રમત્ત, અપ્રમત્ત, અપૂર્વકરણ, અનિવૃત્તિ, સૂકમસંપાય, ઉપશાંતમૂહ અને અગિકેવલી, આ ૧૧ ગુણસ્થાનમાં વતે જીવ મરણ પામી શકે છે,
તથા મરણપ્રાગ્ય ૧૧ ગુણસ્થાનમાંથી મિથ્યાત્વ, સાસ્વાદન અને અવિરતસમ્યગૂદષ્ટિ, આ ત્રણ ગુણસ્થાન પરભવમાં જીવની સાથે જાય છે. સિદ્ધાંતમાં પણ કહ્યું છે કે - मीसखीणसंजोगे न मरइ, अवरेसु मरइ इगारससु । अविरयमिच्छदुगं सम्मं, परभवमणुजंति नो अटुं ॥
૧. જેમ મિશ્રગુણસ્થાનમાં મરણ પામતું નથી તેમ ૧૨ મા ક્ષીણમેહ અને ૧૩ મા સોગિગુણસ્થાનમાં પણ મરણ પામતે નથી.
