________________
(૫) આસ્તિક્ય - સર્વજ્ઞભાષિત સર્વ ભાવે નિશ્ચય “ જેમ કહ્યા છે તેમજ છે એ રીતે સર્વોક્ત ભાનું અસ્તિત્વ વિચારવું, તે આસ્તિક્ય. સમ્યગ્દષ્ટિ ગુણસ્થાનવતાં જીવની ગતિ :क्षायोपशमिकी दृष्टिः, स्यानरामरसंपदे । क्षायिकी तु भवे तत्र, त्रितुर्ये वा विमुक्तये ॥२२॥
ગાથાથ-પશમ સમ્યકત્વ અને મનુષ્યગતિ અને દેવગતિની સંપત્તિ આપે છે અને ક્ષાયિકદષ્ટિ, જીવોને તે જ ભવમાં અથવા ત્રીજે, ચોથે ભવે મેક્ષ આપે છે. - ટીકાથ-જીવના અમુક પ્રકારના પરિણામ વિશેષ તે કરણ કહેવાય.
કરણે ૩ પ્રકારે છે. (૧) યથાપ્રવૃત્તકરણ, (૨) અપૂર્વકરણ,
(૩) અનિવૃત્તિકરણ, (૧) યથાપ્રવૃત્તકરણ -
જે અધ્યવસાય વિશેષથી આયુષ્ય કર્મ સિવાયના ૭
૧. ક્ષયોપશમ સમ્યગ્દષ્ટિ અને ક્ષાયિકસમ્યક્દષ્ટિની ગતિ કહેવાને ઉદ્દેશ છોડીને આ કરણનું સ્વરૂપ કેમ કહ્યું? એવો પ્રશ્ન ઉપસ્થિત થાય, પરંતુ આ કરણ વિગેરેથી પ્રથમ ક્ષયોપશમસમ્યક્ત્વ અને ક્ષાયિકસમ્યક્ત્વનું સ્વરૂપ કહી પછી બન્નેની ગતિ કહેવાશે માટે આ વ્યાખ્યા વિષયાંતર રૂપ ન સમજવી.'
