________________
સમ્યગદષ્ટિના લક્ષણો - कृपाप्रशमसंवेग-निर्वेदास्तिक्यलक्षणाः ।। गुणा भवन्ति पच्चिते, स स्यात्सम्यक्त्वभूषितः ॥२१॥
ગાથાર્થ - જેના ચિત્તમાં દયા (કૃપા) શાંતતા સંવેગ-નિર્વેદ અને આતિય આ પાંચ ગુણે છે, તે સમ્યકત્વથી અલંકૃત છે.
ભાવાર્થ - (૧) કૃપા (દયા) દુખી જીના દુખ દૂર કરવાની ચિન્તા તે દયા (અનુકંપા.)
(૨) પ્રશમ - ક્રોધાદિનાં કારણે ઉત્પન્ન થવા છતાં તીવ્ર ક્રોધનો અભાવ, તે ઉપશમ.
(૩) સંવેગ - સિદ્ધિરૂપી મહેલમાં જવા માટે પગથીઆ સમાન સમ્યગૂજ્ઞાનદર્શનાદિ માર્ગમાં ઉત્સાહરૂપ મેક્ષને અભિલાષ, તે સંવેગ. . (૪) નિર્વેદ - અત્યંત બિભત્સ અને કુત્સિત આ સંસારરૂપ બંદીખાનામાંથી નીકળવાની ચાહનારૂપ જે ખેદ, તે નિર્વેદ.
પૂર્વ ભવે કઈ જીવે ચારિત્ર પાળ્યું, અનુત્તરવિમાનનું આયુષ્ય બાંધ્યું, મૃત્યુ પામતાં સમકિતગુણસ્થાન પામી અનુત્તરમાં ગયો, ત્યાં ૩૩ સાગરોપમનું આયુષ્ય પૂર્ણ કરી પૂર્વ કોડ વર્ષના આયુષ્યવાળો મનુષ્ય થયે, તે ચારિત્ર લઈ ઉપરના ગુણઠાણે ચડે તેટલો સર્વ કાળ ચોથું ગુણસ્થાન હોય છે, તે પહેલાં ઠુઠું, સાતમું થાવત ૧૧ મું ગુરુસ્થાન હોય, તે પછી પણ ગુણસ્થાન અવશ્ય પરાવર્તન પામે છે.
