________________
૧૧
આરાધક-વિરાધક ચતુર્ભગી ટીકાઃ
अपरश्चांशीलवानश्रुतवान् अनुपरतोऽविज्ञातधर्मा, स च सर्वविराधकः, मोक्षमार्गस्य लेशेनाप्यनाराधनात् ।। इति संप्रदायः ॥१॥
દેશચારિત્રીને પણ અંશથી ચારિત્ર હોવાને કારણે સર્વઆરાધકમાં ગ્રહણ કરેલ છે.
ટીકાર્ય:
‘પર સંપ્રદા ' - અશીલવાન-અશ્રુતવાન એટલે કે પાપ વ્યાપારથી નહિ અટકેલા તેમજ અવિજ્ઞાતધર્મવાળા જીવો છે અને તે સર્વવિરાધક છે, કેમ કે મોક્ષમાર્ગનું લેશથી પણ આરાધન કરતા નથી. આ પ્રમાણે સંપ્રદાય છે.IIII
વિવેચન -
(૪) આશીલવાન-અશ્રુતવાન -અશીલવાળો અને અશ્રુતવાળો ચોથા ભાંગામાં આવે છે અને તેનો અર્થ કરે છે કે પાપ વ્યાપારથી અનુપરત=નહિ અટકેલો, અને અવિજ્ઞાતધર્મવાળો છે માટે તે સર્વવિરાધક છે. કેમ કે તેવા જીવો મોક્ષમાર્ગનું લેશથી પણ આરાધન કરતા નથી.
વિશેષાર્થ:- .
- અનિવર્તનીય અસઘ્રહવાળા જીવો ઘણું કૃત ભણ્યા હોય તો પણ તેઓ અવિજ્ઞાતધર્મવાળા છે, કેમ કે તેમનું જ્ઞાન મોક્ષમાર્ગની પ્રવૃત્તિમાં ઉપયોગી નથી. અને અસગ્રહવાળા જમાલિ વગેરે નિર્દોષ ચારિત્ર પાળતા હોય તો પણ તેઓ શીલવાળા નથી, કેમ કે તેમનું શીલ મોક્ષમાર્ગની પ્રવૃત્તિરૂપ નથી; અને તેનું કારણ ભગવાનના વચનથી વિપરીત વચનમાં તેઓને દઢ અભિનિવેશ હોય છે. ભગવાનનું વચન મોક્ષમાર્ગરૂપ છે, તેનાથી વિપરીત વચન સંસારમાર્ગરૂપ છે. તેથી સંસારમાર્ગરૂપ વિપરીત વચનમાં દઢ અભિનિવેશવાળાનું અન્ય સર્વ જ્ઞાન કે સર્વ શીલની આચરણા મોક્ષનું કારણ બનતી નથી. તેથી અન્ય સંસારી જીવોની જેમ અનિવર્તનીય અસગ્રહવાળા પણ સર્વવિરાધક છે. [૧]
