________________
આરાધક-વિરાધક ચતુર્ભગી तत्त्वतः श्रुतान्तर्भावेन शीलत्वेनाऽविवक्षणादकरणनियमोपकारिपापनिवृत्तेः शीलार्थत्वात्।
સ્વઉચિત સ્થૂલક્રિયાનું શીલવાનપણું હોવા છતાં પણ સૂક્ષ્મબોધવાળા અવિરતસમ્યગદૃષ્ટિ જીવોને સ્વઉચિત લોકોત્તર સૂક્ષ્મ શીલનો અભાવ છે.
'અન્યથા લેશ.....વ્યાધાતાત્' - અન્યથા=અવિરતસમ્યગૃષ્ટિને શુશ્રુષાદિરૂપ માર્ગાનુસારીક્રિયાને કારણે શીલવાળા સ્વીકારવામાં આવે તો તેમને પણ દેશવિરતિ આદિ ગુણસ્થાનક સ્વીકારની પ્રાપ્તિ થવાને કારણે અવિરતપણાનો વ્યાઘાત થશે. તેથી લોકોત્તર સૂક્ષ્મશીલની અપેક્ષાએ તેમનામાં શીલનો અભાવ માનવો ઉચિત છે. તેથી અવિરતસમ્યગ્દષ્ટિને શીલરૂપ દેશનો આરાધક માનવાની આપત્તિ નહીં આવે.
ઉત્થાન:
અહીં પ્રશ્ન થાય કે જેમ સમ્યગુદૃષ્ટિમાં દેશવિરતિના અભાવની અપેક્ષાએ શીલનો અભાવ કહીને દેશવિરાધક તમે કહો છો તેમ શુશ્રુષાદિ ક્રિયારૂપ શીલને આશ્રયીને દેશઆરાધક પણ કહી શકાશે. તેથી કહે છે
ટીકાર્ય -
શુશ્રુષાદિશીત્રાઈવાત' - શુશ્રુષાદિ ક્રિયાનું શ્રુતાંગાણું હોવાથી અર્થાત શુશ્રુષાદિ ક્રિયા મૃતનું અંગ હોવાથી તત્ત્વથી (તેનો) શ્રુતમાં અંતર્ભાવ થવાને કારણે શીલપણારૂપે તેની વિવક્ષા કરી નથી, પરંતુ અકરણનિયમમાં ઉપકારી એવા પાપની નિવૃત્તિનું શીલાર્થપણું છે, અર્થાત્ પાપની નિવૃત્તિને શીલરૂપે સ્વીકારેલ છે. તેથી સમ્યગ્દષ્ટિને દેશવિરાધક કહેલ છે અને અન્યદર્શનવાળા યમ-નિયમના પાળનારાઓને પણ દેશઆરાધક કહેલ છે. • “રેશવિરત્યાલિથિાનાવાયા' અહીં “આદિ' પદથી સર્વવિરતિ ગુણસ્થાનકનું ગ્રહણ કરવું. •“શ્રણાિિાયાશ' અહીં “આદિ પદથી સંવિજ્ઞપાક્ષિકની સાધ્વાચારની ક્રિયા ગ્રહણ કરવી.
