________________
આપ્તવાણી-૧
આતવાણી શ્રેણી - ૧
ધર્મનું સ્વરૂપ
‘ધર્મ' એટલે શું ? ‘વસ્તુ સ્વગુણધર્મમાં પરિણમે તે ધર્મ.’ ધર્મ એટલે તો વસ્તુનો સ્વભાવ અને એ જ એનો ધર્મ કહેવાય.
દા.ત. સોનાને સોનું ક્યારે કહેવાય ? જ્યારે એના ગુણધર્મો સોનાના દેખાય ત્યારે. આ દરાખ જો કદી કડવી લાગે તો શું કહો ? દરાખ એના ગુણધર્મમાં નથી. પિત્તળને જો બફીંગ કરીને મૂક્યું હોય તો તે એક્ઝક્ટ (આબેહૂબ) સોના જેવું જ લાગે, પણ સોની પાસે લઈ જઈને ટેસ્ટ (કસોટી) કરાવે ત્યારે ખબર પડે કે આમાં તો સોનાના ગુણધર્મ નથી, તેથી સોનું ન હોય.
બે જાતની કેરીઓ તમારી સામે મુકી છે. તેમાંથી એક કેરીમાં, કેરીની સુગંધ આવે, જરા સૂકાય, જરા કરચલી પડે, જરા કોહવાવા માંડે તે અને બીજી એવી જ આબેહૂબ હોય પણ લાકડાની હોય તો તેમાં બીજું બધું જ હોય પણ સુગંધ ના હોય, કરમાય નહીં, ગંધાય પણ નહીં. બન્નેય કેરીઓ જ છે પણ લાકડાની કેરી તે નામની કેરી છે. તે સાચી કેરીના સ્વભાવમાં નથી. જ્યારે સાચી કેરી તેના સ્વભાવમાં છે, ગુણધર્મમાં છે. તેમ વસ્તુ જ્યારે એના સ્વભાવમાં હોય, ગુણધર્મમાં હોય તો જ તે વસ્તુ
કહેવાય. તે વસ્તુ એના ધર્મમાં છે એમ કહેવાય. અનાત્માને-પુદ્ગલને “” માનવામાં આવે છે, તે અવસ્તુ છે, પરધર્મ છે, સ્વધર્મ નથી. આત્માને આત્મા માનવામાં આવે તે વસ્તુ છે, તે જ ધર્મ છે, સ્વધર્મ છે, આત્મધર્મ છે.
તમે કોણ છો ? પ્રશ્નકર્તા : હું ચંદુલાલ છું. દાદાશ્રી : તમારું નામ શું ? પ્રશ્નકર્તા : મારું નામ ચંદુલાલ છે.
દાદાશ્રી : ‘હું ચંદુલાલઅને ‘મારું નામ ચંદુલાલ’ એમાં વિરોધાભાસ લાગે છે કે ? નામી અને નામ બેઉ એક કેમના હોય ? નામ તો આ નનામી કાઢે છે તે દા'ડે લઈ લે છે. મ્યુનિસિપાલિટીના રજિસ્ટરમાંથી કટ (કાઢી) કરી નાખે છે.
આ હાથ કોનો છે ? આ પગ કોનો છે ? પ્રશ્નકર્તા : મારો છે.
દાદાશ્રી : એ તો આ બૉડી (દેહ)ના સ્પેરપાર્ટસ છે, એમાં તારું શું છે ? તારી અંદર મન છે તે કોનું છે ?
પ્રશ્નકર્તા : મારું છે. દાદાશ્રી : આ વાણી કોની છે ? પ્રશ્નકર્તા : મારી છે. દાદાશ્રી : આ દેહ કોનો છે ? પ્રશ્નકર્તા : મારો છે.
દાદાશ્રી : ‘મારો છે” કહેતાં જ એનો માલિક જુદો છે એમ વિચાર આવે કે ના આવે ?
