________________
દુષ્કતમાં હેય બુદ્ધિ, સુકૃતમાં ઉપાદેય બુદ્ધિ અને ધર્મમાં અત્યંત ઉપાદેય બુદ્ધિ એ સમ્યગૂ દર્શનનું લક્ષણ છે. એને જ સંસાર હેય, એક્ષ-ઉપાદેય અને તેનું સાધન રત્નત્રય એ અત્યંત ઉપાદેય લાગે છે.
સંસાર એ પાપનું સ્થાન, મોક્ષ એ ગુણનું ધામ અને ધર્મ એ પાપને પરિહાર, આ ત્રણ તત્વની સહણ એ સમ્યગ્રદર્શનની નિશાની છે.
દુઃખનું કારણ દુષ્કૃત, સુખનું કારણું સુકૃત અને અક્ષય અવ્યાબાધ સુખનું કારણ ધર્મ છે. ધર્મમાં દયા મુખ્ય છે. દયા એ દુઃખીના દુઃખને નિવારવાની વૃત્તિ છે.
સ્વ–પરના દુઃખ પ્રત્યે દ્વેષ અને વ–પરના સુખ પ્રત્યે સાચો અનુરાગ તે જ પ્રગટ કહેવાય કે જ્યારે દયામાં ધર્મબુદ્ધિ પેદા થાય.
દયાના પર્યાય અહિંસા, સંયમ, તપ, શીલ, સંતેષ, ક્ષમા, માવ, આર્જવદાન, પરોપકાર, નિઃસ્વાર્થ સ્નેહ, આદિ છે.
સાચા હૃદયની દુષ્કૃત ગર્તામાંથી જે અગ્નિ પેદા થાય છે તે ચીકણાં કર્મોને પણ ભસ્મીભૂત કરી નાખે છે અને તીવ્ર સુકૃતાનમેદનામાં પરિણમીને સુકૃતસાગર શ્રી અરિહંત પરમાત્માના ચરણમાં મનને સમર્પિત કરી દઈને શુદ્ધ ધર્મમાં રમમાણ કરે છે.
અનુપેક્ષાનું અમૃત
