________________
અહી સસાર નિવેના અથ, પોતા તરફથી બીજાને અપકાર અને ખીજા તરફથી પેાતાને ઉપકાર, તે ઉપર જીવવાના કટાળા અને મેાક્ષની અકાંક્ષાના અપાતા તરફથી ખીજા ઉપર ઉપકારને સદભાવ અને અપકારના અભાવ. તથા બીજા તરફથી લીધેલા ઉપકારના પ્રત્યુપકાર અને બીજાને કરેલા અપકારની શુદ્ધિ અર્થાત્ લેવાના કટાળા ભનિવેદ સૂચક છે. આપવાનેા ઉમળકે સ ંવેગરગ દČકે છે.
ભનિવેદ્યના અનેક અર્થ છે. તેમાં એક અર્થ ભવ ભ્રમણાના કંટાળા છે. પ્રત્યેક ભવમાં દેહ ધારણ કરવાપણુ પ્રાણાતિપાતાદિ કોઈને કોઈ પાપની અપેક્ષા રાખે છે. દેહની ઉત્પત્તિ, વિનાશ અને ધારણ, ઔંજા જવાની હિં'સા વિના
અશકય છે.
હિંસા એ પાપ છે. ભવભ્રમણને ટકાવનાર કાઇ હોય તે તે હિંસાદિ પાપસ્થાના છે. એટલે ભવના બીજો અર્થ પાપ અથવા સ્વાવૃત્તિ છે. સ્વાર્થી વૃત્તિ પરપીડામાં પરિણમે છે.
સ્વવૃત્તિ યા પાપવૃત્તિ રૂપી પકથી ભરેલા સસારમાં એક ક્ષણ પણ અધિક રહેવાની આકાંક્ષા જેએની ક્ષીણ થયેલો છે, તેએ ભવનિવેદ્ય ગુણને પામેલા છે. ભવનિવેદ્ય ગુણ મેક્ષને ઉત્પન્ન કરે છે, કેમકે મેક્ષમાં ગયા વિના પરપીડાના પરિહાર્ નથી, તથા ભવભ્રમણામાં બીજા તરફથી થતા ઉપકારના પ્રત્યુપકાર પણ નથી.
અનુપેક્ષાનુ અમૃત
८७
