________________
નમવું અને ખમવું
(૩૬)
નમામિ સદવ ઉનાળા અને મifમ સત્ર નીવાળા “એ બે પદ્યમાં આરાધનાને સાર આવી જાય છે. જઘન્ય કેટિના જીવમાં સમ્યગદષ્ટિ જીવને પણ સમાવેશ થાય છે. અવિરતિ સમ્યગદષ્ટિથી માંડી ચૌદમા ગુણસ્થાનક સુધીના બધા મહાપુરુષને સમાવેશ જિનપદમાં થઈ જાય છે. તે બધા આદરણીય પૂજનીય હોવાથી તે બધા પ્રત્યે નમ-સ્કારભાવ ઉપયુક્ત છે.
“વામિ સવ નવા ' માં પ્રથમ ગુણસ્થાનકથી માંડી ચૌદમાં ગુણસ્થાનક સુધીના બધા જ સાથે ખમતખામણ થઈ જાય છે. મારા આત્માથી થયેલી અવહેલના, વિરાધના પછી તે સંસારવતી જીવની હેય યા મુક્તિએ ગયેલી જીવની હોય. તે બધાની આલોચના અને ખમતખામણું ન થયા હોય, તે તે કરવાં આવશ્યક છે. લાનિ સવ નીવાળ” પદથી તે આવી જાય છે.
અનપેક્ષાનું અમૃત
