________________
ધર્મ ભદ્રક પરિણતિ રૂપ છે. તેથી બીજાને શુભભાવ આપે છે. અને બીજાના શુભભાવને ગ્રહણ કરે છે. ભદ્રક પરિણતિને એ સ્વભાવ છે, કે શુભનું જ આદાન-પ્રદાન કરવું.
મૈચાદિભામાંથી ચિત્તવૃત્તિને ખસેડવાની કિયા તે પ્રજ્ઞાપરાધ છે. અને સમભાવથી ભ્રષ્ટ થવાનું છે.
અંતરાત્મદશાને વિકસાવવા માટે જે ચિત્તપ્રસાદ જોઈ એ તે મૈત્યાદિ ચાર ભાવનાઓના સેવનમાંથી પ્રાપ્ત થાય છે.
ગો સામે સાવ મૂUS ની ટીકામાં મૈત્રી ભાવાતુ સમઃ!' એ અર્થ કર્યો છે.
(અનુયોગ દ્વારા ટીકા પૃ. ૨૩૬ ગાથા ૧૨૮ નવી પ્રત)
ધર્મ એ વાદવિવાદને કે ચર્ચા-ટીકાને વિષય નથી, કિન્તુ જીવનમાં આવીને અનુભૂતિ લાવવાનો વિષય છે.
ચતુર્થ ગુણસ્થાનકે અનંતાનુબંધીના ક્ષયશામજન્ય શ્વાન્યાદિ ભાવે હેય, તે મૈત્યાદિ ભાવથી ગર્ભિતજ હેય. મહાદિન પ્રતિપક્ષી હેવાથી તેની ભાવના વિના અંતરંગ શત્રુ એવાં કષાયને વિલય અસંભવિત છે.
વરબોધિમાં “વર’ શબ્દ સર્વ જીવ સાથે ગાઢ સંબંધ ધરાવે છે. વરાધ એટલે ઉત્કૃષ્ટ જીવતત્વને બેધ.
શમ, સંવેગ, નિર્વેદ, અનુકંપા અને આસ્તિક્ય એ
મૈત્રાદિનાં કાર્ય છે. અનુપેક્ષાનું અમૃત
છે