________________
અહિંસાદિ વતની સ્થિરતા માટે અભેદ અંશને પ્રધાન્ય ન અપાય, તે હિંસાદિ દેષ અટકી જ કેવી રીતે શકે?
| સ્વહિંસા વખતે નિત્ય અંશનું મહત્વ, પરજીવની હિંસા વખતે અનિત્ય અંશનું મહત્વ, એ રીતે જે સ્થળે, જે અંશને મહત્વ આપવા લાયક હય, તે અંશને મહત્વ અપાય, તે જ સંકલેશનું નિવારણ, વિશુદ્ધિનું પ્રાગટય, વ્રતનું શૈર્ય, અવતને ત્યાગ થઈ શકે છે.
પારકાના ધનના અપહરણ વખતે તે ધનને તે વ્યક્તિની સાથે અભેદ આગળ કરવાને છે. તે જ પરધન લેતાં પ્રાણ જ લીધા વગેરે પંક્તિએ સંગત થાય.
પિતાના ધનના અપહરણ વખતે ધનને અને પિતાને ભેદ સંબંધ વિચારે ઉપકારક થાય છે.
એ રીતે જૈનદર્શન સંમત ભેદભેદ, નિત્યનિત્ય અંશને જુદી-જુદી અપેક્ષાએ પ્રધાન બનાવી આત્મ કલ્યાણમાં સહાયક કરી શકાય છે.
- એ વિચારમાંથી જ અનિત્યસ્વાદિ ભાવનાઓની જેમ, જમૈચાદિ ભાવનાઓ પણ વ્રત અને વૈરાગ્યની સ્થિરતા માટે ઉપકારક ગણાએલી છે. તેથી તે ભાવનાઓનાં સંવરપણામાં લેશ માત્ર આંચ આવતી નથી. એકને સંવર અને એકને આશ્રવ કરવાનું રહેતું નથી.
૧૪૮
અનપેક્ષાનું અમૃત.
