________________
જીવમૈત્રી અને જિનભક્તિ પરસ્પર અનુસ્મૃત છે. એકનાં અભાવમાં બીજાને સદ્ભાવ રહેલા નથી. ઉત્કૃષ્ટ જીવમૈત્રીના કારણે શ્રી જિનેશ્વર ભગવા ભક્તિને પાત્ર છે. એટલે તેમની ભક્તિ જીવમૈત્રીને વિકસાવે છે.
જીવ તત્ત્વ ઉપાદેય છે. અજીવ તત્ત્વ હૈય છે. સવર, નિર્જરા અને મેાક્ષ ઉપાદેય છે, કેમ કે તે જીવ તત્ત્વ છે. આશ્રવ બંધ અને પાપ હેય છે, કેમ કે તે અજીવ તત્ત્વ છે. જિનતત્ત્વમાં મેક્ષતત્ત્વની ઉપાદેયતા રહેલી છે, જીવૌત્રૌમાં સવર નિર્જરા તત્ત્વની ઉપાદ્ધેયતા છે. આશ્રવ, અધ અને પાપ એ હૈય તત્વા છે, કેમ કે તેમાં જીવ દ્વેષ અને જિનઅભિક્ત રહેલાં છે. જિન એ જીવનું શુદ્ધ સ્વરુપ છે. જીવનુ અશુદ્ધ સ્વરૂપ કરૂણા અને માધ્યસ્થને પાત્ર છે. જીવનું શુદ્ધ સ્વરૂપ પ્રમાદ અને ભક્તિને પાત્ર છે,
અજીવ તત્વના સ ંબંધથી જીવમાં અશુદ્ધિ આવે છે, તેથી જીવમાં અશુદ્ધિ લાવનાર અજીવ તત્વ હૈય છે. હૈયમાં ઉપાદેય બુદ્ધિ અને ઉપાદેયમાં હૈયબુદ્ધિ-એ દૃષ્ટિના અધાપે છે, તે મિથ્યાદષ્ટિનું દર્શન છે. જિનદન તેને દૂર કરે છે. કારણકે જિનરાજમાં સં ગુણુ પ્રકતા છે. પોતે પરમતત્ત્વ સ્વરૂપ છે.
તત્વ વિષયક આ વિચારણા જીવનમાં વણાય ત્યારે જ જિનભક્તિ અને જીવમૈત્રી જીવનમાં વણાય છે. તેનાથી આત રૌદ્ર ધ્યાન જનક સ્વાર્થ પ્રચુરતા મ ́ટ્ટુ પડીને ધીમે ધીમે નાશ પામે છે.
અનુપેક્ષાનું અમૃત
અ. ૮
૧૧૩
