________________
: નિવિકલ્પતા અને નિસંગતા :
આંતરનિર્વિકલ્પતા અને બાહ્ય નિઃસંગતા બંને મળીને -આત્માધ્યાસ-હું આત્મસ્વરૂપ છું એવી નિર્મળબુદ્ધિને સિદ્ધ કરે છે. આત્મદેવનાં દર્શન મન અને બુદ્ધિના વ્યાપાર વડે અશકય છે. તે માટે બંનેને નિવ્યપાર બનાવવાની આવશ્યક્તા છે. - નિર્વિકલ્પતા, અને નિઃસંગતાને અભ્યાસ એ મન અને બુદ્ધિને અગોચર એવા આત્મદેવના દર્શનની ગુરૂચાવી છે. આત્મદેવનું દર્શન કેવળ સ્વાનુભૂતિ ગમ્ય છે. અને તે સ્વાનુભૂતિ નિર્વિકલ્પતા અને નિઃસંગતાની અપેક્ષા રાખે છે. નિર્વિકલ્પતા અને નિસંગતા અભ્યાસ સાધ્ય છે. તે અભ્યાસ માટે પ્રથમ અશુભ વિકલ્પમાંથી શુભવિકલ્પમાં જવું આવશ્યક છે. શુભવિકલ્પમાંની નિર્વિકલ્પમાં જવું સુલભ છે, તેથી શુભવિકલ્પ સેતુનાં સ્થાને છે.
તે જ રીતે કુસંગમાંથી છૂટીં, અસંગ થવા માટે સત્સંગ સેતુ છે. અશુભ ધ્યાનમાંથી છુટી. શુકલ ધ્યાનમાં અનુપેક્ષાનું અમૃત
૧૯
