________________
૧૯
ઈષ્ટ તત્વની અચિન્ય શક્તિ, * તૃષા તથા સુધાને શમાવવાની અને પ્રાણને ટકાવવાની તાકાત જ્યાં સુધી જળ, અન્ન અને પવનમાં રહેલી છે, ત્યાં સુધી તેની ઉપયોગિતા અને નિત્ય નૂતનતા માનવી મનમાં ટકી રહે છે. નામમંત્ર જાપ પણ આત્માની ક્ષુધા-તૃષાને શમાવનાર છે અને આત્માના બળ–વીયને વધારનાર છે, તેથી તેની ઉપયોગિતા અને નિત્ય નૂતનતા સ્વયમેવ અનુભવાય છે.
નમસ્કારમંત્રનો જાપ એક બાજુ ઈષ્ટનું સ્મરણ, ચિંતન અને ભાવન કરાવે છે અને બીજી બાજુ નિત્ય નૂતન અર્થની ભાવના જગાડે છે, તેથી તે મંત્રને માત્ર અન્ન, જળ અને પવન તુલ્ય જ નહિ કિન્તુ પારસમણિ અને ચિંતામણિ, સ્પવૃક્ષ અને કામકુમ્ભ કરતાં પણ વધારે મૂલ્યવાન માન્ય છે.
માનવીનમાં નરકનું સ્વર્ગ અને સ્વર્ગનું નરક ઊભું કરવાની તાકાત છે. ઉત્તમ મંત્ર વડે તે નરકનું સ્વર્ગ રચી શકે છે. શ્રદ્ધા અને વિશ્વાસપૂર્વક ઉત્તમ મંત્રને જપ કરનારા સર્વદા સુરક્ષિત છે. નામ અને નમસ્કારમંત્ર વડે ઈષ્ટનો પ્રસાદ અને પૂર્ણતાની પ્રાપ્તિ થાય છે. ઈષ્ટનું નામ સર્વે મુશ્કેલીઓમાંથી જીવને પાર ઉતારનારું સર્વોત્તમ સાધન છે. ઈષ્ટને નમસ્કાર સર્વ પાપવૃત્તિ અને પાપપ્રવૃતિને સમૂલ વિનાશ કરે છે.
ઈષ્ટ તત્વની અચિનન્ય શક્તિ. , ધર્મમાત્રનું ધ્યેય આત્મજ્ઞાન છે. મંત્રના ધ્યાન માત્રથી તે સિદ્ધ થાય છે. મંત્રનું રટણ એક બાજુ હૃદયને મેલ, ઈ–અસુયાદિને સાફ કરવાનું કાર્ય કરે છે, બીજી બાજુ તન– મન-ધનની આધિ, વ્યાધિ અને ઉપાધિઓને ટાળી આપે છે.