________________
અને પ્રેક્ષ
ક્ષાયિક ભાવની પ્રાપ્તિ, નવકાર મંત્ર વડે ઔદયિક ભાવેને ત્યાગ, લાપશમિક ભાવને આદર અને પરિણામે ક્ષાયિક ભાવની પ્રાપ્તિ થાય છે.
નવકાર મંત્રના આરાધકને મધુર પરિણામની પ્રાપ્તિરૂપ સામભાવ,” તુલા પરિણામની આરાધનારૂપ “સમભાવ” અને ક્ષીર પંડયુક્ત અત્યંત મધુર પરિણામની આરાધનારૂપ સમ્રભાવ ની પરિણતિને લાભ થાય છે.
નવકારની આરાધના વડે ચિંતામણિ, કલ્પવૃક્ષ અને કામકુંભથી પણ અધિક એવા શ્રદ્ધેય, ધ્યેય અને શરણની પ્રાપ્તિ થાય છે.
નમે પદ વડે કૈધને દાહ શમે છે, “અરિહં પદ વડે વિષયની તૃષા જાય છે અને “તાણું” પદ વડે કમને પંક શેષાય છે. દાહ શમવાથી શાંતિ થાય છે, તૃષા જવાથી તુષ્ટિ થાય છે અને પંક શોષાવાથી પુષ્ટિ થાય છે, તેથી આ મંત્રને તીર્થજળની અને પરમાન્નની ઉપમાઓ યથાર્થ પણે ઘટે છે.
પરમાન્નનું ભેજન જેમ સુધાનું નિવારણ કરે છે તથા ચિત્તને તુષ્ટિ અને દેહને પુષ્ટિ કરે છે, તેમ આ મંત્રનું આરાધન પણ વિષચક્ષુધાનું નિવારણ કરનાર હોવાથી મનને શાંતિ, ચિત્તને તુષ્ટિ અને આત્માને પુષ્ટિ કરે છે.
નોરએ ઉપશમ છે, “અરિહંએ વિવેક છે અને તાણું એ સંવર છે.
નવકાર મંત્રમાં કૃતજ્ઞતા અને પરોપકાર, વ્યવહાર અને , નિશ્ચય, અધ્યાત્મ અને રોગ, ધ્યાન અને સમાધિ, દાન