________________
૧૯૭*
શકાશકશાન અને ધૈર્યોત્પાદક ક્રિયા.
સમગ્ર નવકાર જીવતરવની ઉપાદેયતાને અને અજીવતત્વની હેયતાને બોધ કરાવે છે. એ રીતે નવકારમાં નવેય તને હેપાદેયતા સહિત બંધ થાય છે. . .
નવકારમાં હેયતરની હેયતાનું જ્ઞાન અને ઉપાય તાની ઉપાદેયતાનું જ્ઞાન આ રીતે થાય છે. પાપ, આશ્રવ
અને બંદે હેય છે; પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય, સંવર, નિર્જરા અને મિક્ષ ઉપાદેય છે; એ સમ્યગ બાધ નવકીરના જ્ઞાનથી થતો હોવાથી સમ્યગ્દષ્ટિ અને તે પ્રાણરૂપ છે.
પ્રકાશક જ્ઞાન અને ધૈર્યોત્પાદક કિયા. “
ધર્મ એ મંગલ છે. ધર્મ સંગલ બે પ્રકારનું છે એક ક્રિયારૂપ, બીજુ જ્ઞાનરૂપ,
જ્ઞાનરૂપ મંગલ વિના એકલું ક્રિયારૂપ મંગલ કે ક્રિયારૂપ મંગલ વિના એકલું જ્ઞાનરૂપ મંગલ મોક્ષમાર્ગ બની શકતું નથી.
દેવ, ગુરુ અને ધર્મ રૂપી તવત્રયી ઉપાસ્ય છે. જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રરૂપી તત્વત્રયી સેવ્ય છે.
ઉપાસ્યતત્વની ઉપાસના નવકારશ્રુતરૂપી મંગલથી થાય છે, તેથી તે જ્ઞાનસ્વરૂપ છે. સેવ્યતત્વની આરાધના શ્રી સામાયિકસત્રની પ્રતિજ્ઞાથી થાય છે, તેથી તે ફિયાસ્વરૂપ છે.
એકને મંગલ પાઠ થાય છે. બીજાની મંગલ પ્રતિજ્ઞા થાય છે. મંગલ પાઠમાં જ્ઞાન મુખ્ય છે અને ક્રિયા ગૌણ છે. મંગલ પ્રતિજ્ઞામાં ક્રિયા મુખ્ય છે. અને જ્ઞાન ગૌણ છે.
