________________
લાક અને અને લાયકાત્ત મેળવા.
૨૩૫
પુદ્ગલના વિરાગ જીવને કામ, ક્રાપ્ત અને લેાભથી મુક્ત કરે છે તથા ચૈતન્યનેા અનુરાગ જીવને શમ, ક્રમ અને સંતેષથી મુક્ત કરે છે.
ચૈતન્ય એ હિતકર હેાવાથી નમનીય છે અને જડ એ અહિતકર હેાવાથી ઉપેક્ષણીય છે.
ચૈતન્ય લાગણીયુક્ત છે અને જડ લાગણીશૂન્ય છે.
લાગણીશૂન્ય પ્રત્યે ગમે તેટલા નમ્ર રહેવામાં આવે તે પણ ગ્રંથ છે. લાગણીયુક્ત પ્રત્યે નમ્ર રહેવાથી લાગણી મળે છે.
લાગણી એટલે સ્નેહ અને સ્નેહ એટલે દયા, કરુણા, પ્રમાદ તથા સહાય-સહકારાદિ
જેનાથી ઉપકાર થવા ત્રણેય કાળમાં શકય નથી, તેવાં જડ તત્ત્વ પ્રત્યે નમતાં રહેવું, એ માહ, અજ્ઞાન અને અવિવેક છે.
જેનાથી ઉપકાર થવા શકય છે, તેને જ નમવાને અભ્યાસ પાડવે! અને તેને મરણપથમાં કાયમ રાખી નમ્ર રહેવુ એમાં વિવેક છે, ડહાપણુ છે અને દ્ધિમત્તા છે.
નવકારથો જડ પ્રત્યે ઉદાસીનતા અને ચૈતન્ય પ્રત્યે નમનશીલતા કેળવાય છે,
