________________
ત્ર ગુણાની શુદ્ધિ.
૨૨૫
અર્થાત્ ‘ જ્ઞાનથી વાતદોષ જિતાય છે, દશ નથી પિત્તદેષ જિતાય છે અને ચારિત્રથી કફદોષ જિતાય છે. તેથી ધમ અમૃત જેવુ કાય કરે છે,’
રાગદ્વેષ—માહ એ આત્માની જ્ઞાનાઢિ ધાતુઓના વૈષમ્યથી ઉત્પન્ન થનારા દાષા છે. તે અનુક્રમે જ્ઞાન—દન—ચારિત્રગુણ વડે જીતાય છે. સાથે સાથે ક્રમશઃ મન, વચન અને કાયાના ચાંગા પણ શુદ્ધ થાય છે, કેમ કે જ્ઞાનમાં મનેાયેાગની પ્રધાનતા છે, દર્શીનમાં સ્તુતિ-સ્તેત્રાદિ પૂજાની મુખ્યતા હેાવાથી વચનચેાગની પ્રધાનતા છે અને ચારિત્રમાં કાયિક ક્રિયાઓની મુખ્યતા હેાવાથી કાયયાગની પ્રધાનતા છે.
આ રીતે વિચારતાં, દેહના વાતાદિજન્ય ત્રણેય દાષાને અને આત્માના રાગાદ્વિજન્ય ત્રણેય દોષાને-વિકારીને શુદ્ધ કરવાની શક્તિ નવકારના પ્રથમ પદના સાત અક્ષરા રૂપી એક આલાવામાં એટલે તેના ત્રણ પદ્મામાં પણ રહેલી છે.
નો પદ વડે મનાયેાગની અને જ્ઞાનગુણની શુદ્ધિ થાય છે, તેથી રાગદોષ છતાય છે.
દ્ધિ પદ વડે વચનયેાગની અને દનગુણની શુદ્ધિ થાય છે, તેથી દ્વેષદોષ છતાય છે.
૧૫
