________________
૨૨૬
અનુપ્રેક્ષા તા : પદ વડે કાયયોગની અને ચારિત્રગુણની શુદ્ધિ થાય છે, તેથી મેહદેષ જીતાય છે.
ત્રણ ચોગો અને તે વડે અભિવ્યક્ત થતા જ્ઞાનાદિ ત્રણ ગુણ વડે વાત-પિત્ત-કફના દેશે અને રાગ-દ્વેષ–મેહના દે પણ નાશ પામે છે. એટલે કે શરીર અને આત્મા એ બંનેની એકી સાથે શુદ્ધિ કરવાનો ગુણ નવકારના પ્રથમ પદના જાપમાં રહેલો છે, તેમજ ઉપલક્ષણથી ધર્મના પ્રત્યેક અંગના સમ્યગ આરાધનમાં તે શક્તિ રહેલી છે.
નમો’ પદની ગંભીરતા. “ના” મંત્રમાં નવધા ભક્તિ રહેલી છે.
“નમે મંત્ર વડે નામનું શ્રવણું, કીર્તન અને સ્મરણ થાય છે, તેમજ આકૃતિનું પૂજન, "વંદન અને અર્ચન થાય છે. દ્રવ્યનિક્ષેપે પરમાત્માની સેવા અને ભક્તિ થાય છે તથા ભાવનિક્ષેપે પરમાત્મા પ્રત્યે આત્મનિવેદન અથવા સર્વસમર્પણ થાય છે.
નવકાર એ સર્વ મંગલેમાં પહેલું મંગલ છે. પાપને, અશુભ કર્મને અને સર્વ મળને ગાળે તે મંગલ, તેમાં ઉત્કૃષ્ટ પંચમંગલસ્વરૂપ નવકાર છે.
નવકાર વડે બાહ્ય-અત્યંતર અથવા દ્રવ્ય-ભાવમળ જાય
