________________
૨૧૪
અપેક્ષા
તે સ્થિતિમાં પોતાની જાત જ ઉપાસ્ય બને છે અને પિતાના શુદ્ધ સ્વરૂપનું જ ધ્યાન થયા કરે છે.
દ્વત નમસ્કાર અત નમસ્કારનું સાધન માત્ર છે.
સિદ્ધોના પરોક્ષ સ્વરૂપને બતાવનાર શ્રી અરિહંત છે. તેથી વ્યવહારદષ્ટિએ તેઓ પ્રથમ છે. એ રીતે પંચપરમેષિઓને ક્રમ પૂર્વાનુપૂર્વીથી છે, એમ સાબિત થાય છે.
જપની ક્રિયા દલા છે. જપની ક્રિયા દરફલા-પ્રત્યક્ષ ફળ આપનારી છે.
મંત્રશક્તિ કેઈ દિવસ પણ બેટી પડતી નથી. જેમ વિજળીના પ્રવાહ (Current)માં વિજળીનું સામર્થ્ય ગુપ્ત રીતે રહેલું છે, તેમ મંત્રમાં તેના દેવતાનું દિવ્ય સામર્થ્ય દિવ્ય તેજ ગુપ્ત રીતે રહેલું છે. અનુકુળ દ્યતન દ્વારા તેને પ્રકટાવી શકાય છે. સાધકના આત્માને દિવ્યતા અપાવે તે દેવ. દેવતા, ઋષિ, છંદ તથા વિનિગ, એ મંત્રની ચાર વસ્તુઓ અગત્યની છે.
જપને યજ્ઞ પણ કહે છે. જપયજ્ઞમાં હોમવાને પદાર્થ અહંકારભાવ છે. અહંકારભાવના કારણે જ જીવનું શિવસ્વરૂપ વિસારે પડયું છે.
આત્મા રૂપી દેવની આગળ જીવને અહંકારભાવ ધરી દેવાને છે. આ ક્રિયા જ ચિત્તપ્રસાદને પ્રકટાવે છે.
મંત્રજાપ સાથે મંત્રદેવતાનું અને તે મંત્ર આપનાર સદગુરુનું ધ્યાન ખ્યાલમાં રહેવું જોઈએ.
