________________
સર અવસ્થામાં કર્તવ્ય.
૯૭ સ્મરણ—કીર્તનાદિ દ્રવ્યસંકેચરૂપ છે, જ્યારે આજ્ઞાપાલન અને શરણાગતિ તે ભાવસંકેચરૂપ છે. “રમ” વડે ઉભય પ્રકારના સંકેચ અનુભવાય છે અને કેવળ આત્મતત્વના વિકાસને ઈરછાય છે.
જ” પ્રીતિરૂપ છે, ભક્તિરૂપ છે, વચનરૂપ છે અને અસંગરૂપ છે. “ એ ઈચ્છારૂપ છે, પ્રવૃત્તિરૂપ છે, સ્વૈર્યરૂપ છે અને સિદ્ધિરૂપ પણ છે. “નમો’ માં ભક્તિના સર્વ પ્રકા અંતર્ગત થઈ જાય છે. દ્રવ્યપૂજા અને ભાવપૂજાના સર્વ પ્રકારે “નો મંત્રમાં સમાઈ જાય છે.
સવ અવસ્થાઓમાં કતવ્ય. શ્રી અરિહંતને નમસ્કાર, શ્રી સિદ્ધને નમસ્કાર, શ્રી આચાર્યને નમસ્કાર, શ્રી ઉપાધ્યાયને નમસ્કાર તથા સર્વ શ્રી સાધુને નમસ્કાર એ આત્માની જ ભિન્ન ભિન્ન અવસ્થાઓને નમસ્કાર છે. - શ્રી આચાર્ય શ્રી ઉપાધ્યાય અને શ્રી સાધુને નમસ્કાર તે છઠ્ઠા ગુણસ્થાનકથી બારમા-તેરમાં ગુણસ્થાનક સુધીની અવસ્થાને નમન છે. શ્રી અરિહંતને નમસ્કાર એ તેરમા ગુણસ્થાનકને અને શ્રી સિદ્ધને નમસ્કાર એ મુખ્યતાએ ચૌદમા ગુણસ્થાનકને નમન છે. તત્વથી તે તે અવસ્થાઓમાં આત્માનું ભાવથી પરિણમન થાય છે.
આત્માનું પિતાની છે તે વિશુદ્ધ અવસ્થાઓમાં પરિણમન બાહ્ય ભાવ સાથેની અહંતા-મમતાનો નાશ કરે છે અને