________________
સંસારની વિમુખતા-મોક્ષની સન્મુખતા.
૧૫૮ સાચો નમસ્કાર એટલે યોગ્યને શરણે જવું અને અગ્યને શરણે ન જવું.
અ ને ન નમવું તે અાગ્યને શરણે ન જવા બરાબર છે. ચોગ્યને નમવું તે ગ્યને શરણે જવા બરાબર છે. અગ્યને શરણે ન જવું એનું નામ દુષ્કૃતગર્યો છે અને ગ્યને શરણે જવું એનું નામ સુકૃતાનુમેહના છે. એ બંને શરણગમનરૂપ સિક્કાની બે બાજુઓ છે.
શ્રી અરિહંતાદિને નમસ્કાર તે શ્રી જિનશાસન રૂપી સામ્રાજ્યનું નગદનાણું છે.
તે નાણાંની એક બાજુ દુષ્કૃતગહની છાપ છે અને બીજી બાજુ સુકૃતાનુમંદનાની છાપ છે. નમસ્કાર, દુષ્કતગહ અને સુકૃતાનમેદના-એ ત્રણેય મળીને ભવ્યત્વ પરિપાકને ઉપાય બને છે.
સંસારની વિખુ મતા-માક્ષની સન્મુમતા.
સહજમલ જીવને સંસાર તરફ ખેંચે છે, જ્યારે તથાભવ્યત્વભાવ જીવને મુક્તિ તરફ ખેંચે છે.
સહજમલના હાસથી પાપના મૂળનો નાશ થાય છે અને તે દુષ્કૃતગહ વડે સાધ્ય છે.
તથાભવ્યત્વના વિકાસથી ધર્મનાં મૂળનું સિંચન થાય છે અને તે સુકૃતાનુમોદન વડે સાધ્ય છે.
શ્રી અરિહંતાદિને નમસ્કાર સંસાર અને તેના હેતુઓથી જીવને પરાક્રમુખ બનાવનાર છે તથા મુક્તિ અને તેના હેતુ એની અભિમુખ કરનાર છે.
