________________
નમ્રતા અને બહુમાન.
૧૮૯
દુઃખ અને કષ્ટ વખતે કર્મના વિપાકનુ· ચિન્તન કરવાથી સમતાભાવ અખંડ રહે છે અને તેથી બીજા ઉપર કરેલા અપકારીનું ઋણ ઊતરી જાય છે.
‘તમા’ મત્ર અપકાર અને ઉપકાર બનેને બદલે એકીસાથે વાળી શકે છે. તેનું કારણ તેની પાછળ કĀવપાકને પણ વિચાર છે અને આત્મજ્ઞાન પામવાના પણ વિચાર છે,
કવિપાકના વિચાર સમતા દ્વારા સર્વ પાપેાના નાશ કરે છે. આત્મજ્ઞાનના વિચાર સર્વ મંગલેાનુ કારણ અને છે.
ધમ માત્ર મોંગલ છે. આત્મજ્ઞાન અધા ધર્મોનુ ફળ છે, તેથી શ્રી અરિહંતાદિના નમસ્કાર વડે થતુ` આત્મજ્ઞાન એ સમગલેામાં પ્રધાન મોંગલ છે અને નિત્ય વધતુ મંગલ છે.
નમ્રતા અને બહુમાન.
જીવ કમ થી અધાયેલેા છે, એ વિચાર જેમ નમ્રતાને લાવે છે, તેમ ક્રમથી મુક્ત થયેલા પુરુષા પ્રત્યે અંતરથી થતું મહુમાન પણ નમ્રતાને લાવે છે.
ક્રમ ના વિચાર પાપનું પ્રાયશ્ચિત કરાવે છે અને ધર્મના વિચાર પુણ્યનું બીજ અને છે,
'
નમા' સત્રમાં કમના અનાદર છે અને ધર્મના આદર
છે. કર્મના અધ, કે જે બીજા ઉપર અપકાર કરવાથી થયે છે. તેને સ્વીકાર છે અને ધર્મની પ્રાપ્તિ જે પાપકારથી થાય છે, એના પણ શ્રદ્ધાપૂર્વક સ્વીકાર છે.