________________
અનુપ્રેક્ષા
એ યોગ્યતા ગીંણયની ગહ અને અનુમોદનીયની અનુમેદનાના પરિણામથી પ્રગટે છે. ગહ દુષ્કત માત્રની હોવી જોઈએ, અનુમોદના સુકૃત માત્રની હોવી જોઈએ. એ બે હેાય ત્યારે રાગ-દ્વેષની તીવ્રતા ઘટી જાય છે.
રાગને રાગ ન હોવ અને શ્રેષ પ્રત્યે દ્વેષની વૃત્તિ હાવી એ રાગ-દ્વેષની તીવ્રતાનો અભાવ છે. દુષ્કૃત નહીં અને સુકૃતાનમેદનની હયાતિમાં તેની સિદ્ધિ થાય છે. એથી વીતરાગતાના શરણે જવાની વૃત્તિ જાગે છે. વીતરાગતા એ જ શ્રદ્ધેય, ધ્યેય અને શરણ્ય લાગે છે. પછી વીતરાગતા અચિજ્યશક્તિયુક્ત છે તેને અનુભવ થાય છે.
. રાગ-દ્વેષરહિત વીતરાગ અવસ્થા અચિત્યશક્તિયુક્ત છે. તેનાથી વિમુખ રહેનારને નિગ્રહ અને તેની સન્મુખ થનારને તે અનુગ્રહ કરે છે.
* લેકાર્લોક પ્રકાશક કેવળજ્ઞાન 1 અને કેવળદર્શન કે જે આત્માનું સહજ સ્વરૂપ છે, તે વીતરાગ અવસ્થામાં જ પ્રકાશી ઊઠે છે, અન્ય અવસ્થામાં તે વિદ્યમાન હોવા છતાં અપ્રગટ રહે છે. • કેવળજ્ઞાન–કેવળદર્શન વડે લોકાલેકના ભાવ હસ્તામલકત પ્રતિભાસે છે. સર્વ દ્રવ્યોના ત્રિકાલવત સવ પર્યાનું તે ગ્રહણ કરે છે, સમયે સમયે જ્ઞાન વડે સર્વને જાણે છે અને દર્શન વડે સને જુએ છે.
