________________
અનુપ્રેક્ષા
“” મંત્ર બીજી રીતે સ્કૂલમાંથી સૂક્ષ્મમાં જવાને મંત્ર છે. સૂમમાંથી સૂક્ષમતરમાં અને સૂક્ષમતરમાંથી સૂક્ષ્મતમમાં જવા માટેની પ્રેરણા પણ “ન મંત્રમાંથી મળે છે.
અણુથી પણું આણુ અને મહાનથી પણ મહાન એવા આત્મતત્વની પ્રાપ્તિ અર્થાત્ “જી ” અને “ મહતtઅચાન' બંને વિશેષણવાળા એવા પરમ પદની સિદ્ધિ નમો’ મંત્ર વડે થાય છે.
- શાન્તિ
શાન્તરસને ઉત્પાદક. નમો અરિહંત' એ મહામંત્ર છે, શાશ્વત છે અને - શાન્ત રસનું પાન કરાવનાર છે.
શાન્ત રસ એટલે રાગ-દ્વેષવિનિમુક્ત માત્ર જ્ઞાનવ્યાપાર, તેને નમસ્કાર.
જિ” એ મહાદિ શત્રુઓને નાશક છે, તેથી ત્રણસ્વરૂપ છે. “સરિ’ શબ્દ શત્રુનાશક, પૂજ્યતાને વાચક તથા શબ્દબ્રહ્મ સૂચક હેવાથી શાન્ત ઉત્પાદક છે.
શાન્ત રસ, સમતા રસ, ઉપશમ રસ-એ બધા શબ્દો એકાઈક છે. રાગદ્વેષ અને સુખદુઃખના સંવેદનથી પર એ જ્ઞાન રસ એ જ અહીં શમ રસ છે, એ જ સમતા રસ છે અને એ જ શાન્ત રસ છે.
નમો અરિહંતાઃ એ મંત્ર જ્ઞાનચેતના પ્રત્યે ભક્તિ ઉત્પન્ન કરી તેમાં જીવને તલ્લીન બનાવે છે. -