Agam Suttani Satikam Part 19 Bruhat kalpa

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 406

उद्देशक ः ३, मूलं-८८, [भा. ३९६५]
४०३ कल्पिकानां द्वादशविधउपधिसम्भवति, एषतुशब्दसूचितो विशेषार्थः । “एकग्रहणेतज्जातीयानां सर्वेषां ग्रहणम्" इति न्यायाद् अन्येऽपि ये गच्छनिर्गतास्तेषां यथायोगमिदमेवोपकरणप्रमाणमवसातव्यम् ।। अथ स्थविरकल्पिकानकीकृत्याह[भा.३९६४] एए चेव दुवालस, मतग अइरेग चोलपट्टोय।
एसो उ चउदसविहो, उवही पुन थेरकप्पम्मि॥ वृ-“एत एव' अनन्तरोक्ता द्वादशोपधिभेदा अपरं चातिरिक्तं मात्रकं चोलपट्टकश्च, एष चतुर्दशविध उपधिः स्थविरकल्पे भवति ॥अनन्तरोक्तमेवार्थमुपसंहरनाह[भा.३९६५] जिना बारसरुवाइं, थेरा चउदसरुविणो।
ओहेण उवहिमिच्छंति, अओ उद्धं उवग्गहो॥ वृ-'जिनाः' जिनकल्पिका उपकरणानां द्वादशरुपाणिधारयन्तीति शेषः । स्थविरास्तु 'चतुदशरुपिणः' उपकरणचतुर्दशकधारिणइत्यर्थः। एवम् ओधेन' सामान्येनोपधिमिच्छन्तितीर्थकराः,
औघोपधिमित्यर्थः । 'अत ऊर्ध्वम्' अतिरिक्तो दण्डक-चिलिमिलिकादि स्थविरकल्पिकानां सर्वोऽप्युपग्रहोपधिर्मन्तव्यः॥अथ जिनकल्पिकानामुपधेरुत्कृष्टादिविभाग प्रमाणप्रमाणं चाह[भा.३९६६] चत्तारिय उक्कोसा, मज्झिमग-जहन्नगा वि चत्तारि।
कप्पाणं तु पमाणं, संडासो दो य रयणीओ॥ वृ-जिनकल्पिकानां चत्वार्युपकरणान्युत्कृष्टानि भवन्ति, त्रयः कल्पाः प्रतिग्रहश्चेति । मध्यमजघन्यान्यपिप्रत्येकं चत्वारि-तत्रपटलकानिरजसत्रणंरजोहरणंपात्रकबन्धश्चेतिमध्यमानि, मुखवस्त्रिका पात्रकेसरिका पात्रस्थापनं गोच्छकश्चेति जघन्यानि । एतेषां च ये कल्पास्तेषां 'सन्दंशकः' कुरण्टको द्वौच रत्नी' हस्तौदीर्धत्वेन प्रमाणे भवति, विस्तरतस्तु साधुहस्तमेकम्।। अथवा[भा. ३९६७] अन्नो वि य आएसो, संडासौ सत्थिए नुवन्नेय ।
जंखंडियं ददं तं, छम्मासे दुब्बलं इयरं ।।। वृ- अन्योऽपि च ‘आदेशः' प्रकारोऽस्ति । कः ? इत्याह-सन्दंशः स्वस्तिकश्च । तत्र जिनकल्पिकस्योत्कटुकनिविष्यस्यजानुसन्दंशकादारभ्यपुतौ पृष्ठंचछादयित्वास्कन्धोपरियावता प्राप्यते एतावत् तदीयकल्पस्य दैर्घ्यप्रमाणम्, अयं च सन्दंशक उच्यते । तथा तस्यैव कल्पस्य द्वावपि पृथुत्कर्णी हस्ताभ्यां गृहीत्वा द्वे अपि बाहुशीर्षे यावत् प्राप्यते, तद्यथा-दक्षिणेन हस्तेन वामंबाहुशीर्षवामेन दक्षिणम्, एषद्वयोरपि कलाचिकयोर्हृदयेयोविन्यासविशेषः सस्वस्तिकाकार इति कृत्वा स्वस्तिक उच्यते, एतत् पृथुत्वप्रमाणमवसातव्यम् । “नुवन्ने य"ति निपन्नः-त्वग्वति'तस्तद्विषयं स्थविरकल्पिकानामादेशद्वयं तनाग्रे वक्ष्यते । जिनकल्पिकश्च यद्वस्त्र ‘खण्डितम्' एकस्मात् पार्श्वतश्छिनंप्रमाणयुक्तंचयदिचतत्परिभुज्यमानंषण्मासान् याव म्रियतेतदीशं ६ढमिति ज्ञात्वा गृह्णाति, 'इतरद्नाम' षण्मासानपि यावत्र निर्वाहक्षमं तद् दुर्बलमिति कृत्वान गृह्णाति ॥अथ किमर्थमसौ खस्तिकं करोति? इत्याह[भा.३९६८]संडासछिड्डेण हिमादी एति, गुत्ता वऽगुत्ता विय तस्स सेजा।
हत्येहि सौ सोस्थिकडेहि घेत्तुं, वत्थस्स कोणे सुवई व झाति॥