________________
સામાન્ય-વિશેષ
જગતના તમામ પદાર્થોસ્વસ્વરૂપથી તેમ જ પરસ્વરૂપથી સામાન્ય અને વિશેષ ઉભય સ્વરૂપવાળા હેવાથી ભિન્ના ભિન્ન સ્વરૂપ છે એમ જાણવું.
(૧) સ્વસ્વરૂપથી પ્રત્યેક દ્રવ્યનું સ્વગુણોની નિત્યસત્તા વડે સામાન્ય પણું જાણવું અને તે વિવિધ ગુણોના પર્યાય-પરિણમન વડે વિશેષપણું જાણવું.
(૨) પરસ્વરૂપથી –જે જે ભાવે એક-બીજા દ્રવ્યમાં જે જે સાધારણ સ્વરૂપ છે તે તે ભાવે તેઓને સામાન્ય સ્વરુપવાળા જાણવા અને જે જે ભાવે એક-બીજામાં જે અસાધારણતા જણાય તે તે ભાવે તેઓને વિશેષ સવરુપવાળા જાણવા.
પ્રત્યેક દ્રવ્યના ભેદભેદ સ્વરુપને યથાર્થ જાણવા માટે પ્રથમ તેઓમાં જે સામાન્ય વિશેષતા છે. તેનું સ્વરુપ જાણવું જોઈએ. અને ઉપર જણાવ્યા મુજબના સામાન્ય વિશેષ સ્વરૂપને જાણવા માટે, પ્રત્યેક દ્રવ્યને તેના ગુણ પર્યાયના ભેદભેદથી યથાર્થ જાણવું જોઈએ. આ માટે હવે કવ્ય ગુણ પર્યાયના ભેદભેદનું સ્વરુપ જણાવીએ છીએ.
ગુણે અને પર્યાના સમુદાય રૂપ-દ્રવ્યત્વ જાણવું, દ્રવ્યની સાથે રહેનારા ધર્મો તે ગુણે જાણવા, અને તેનાં
