Agam Nigam Yane Vishva Darshan

Author(s): Shantilal Keshavlal
Publisher: Shantilal Keshavlal

Page 159

પિતાના અસંખ્યાત પ્રદેશની સાથે-કમ વર્ગણાઓને જે ક્ષક્નીરવત સંબંધ છે, તે બંધ તત્વ છે,
(૨) સંગ્રહનય દૃષ્ટિએ –આત્માને ચતુર્ગતિ સંસારમાં અનેક પ્રકારની ચિત્ર-વિચિત્ર સ્થિતિમાં મૂકનાર કર્મ-સંગપરિણામ તે બંધ તત્વ છે.
(૩) વ્યવહારનય દષ્ટિએ–આત્માને મેહ પમાડનાર શરીર-સ્વજન-તેમજ ધનાદિને યોગ તે-બંધ_તત્વ છે
(૪) ઋજુસૂત્રનય દષ્ટિએ –સંસારિક આત્મા. ગ પરિણામથી પિતાના અસંખ્યાત પ્રદેશે, સમયે-સમયે જે અનંતા-અનંત કામણ વર્ગણા ગ્રહણ કરી. તેને પ્રકૃતિ, સ્થિતિ, રસ, અને પ્રદેશ વિભાગથી કર્મ-પરિણામ પણે સંબંધ પમાડે છે તે બંધ તત્વ છે.
(૫) શબ્દનય દષ્ટિએ-આત્માના જ્ઞાનાદિ ગુણેને ધાતક અંહકાર મમત્વને પરિણામ તે બંધ-તત્વ છે.
(૬) સંભિરૂઢનય દષ્ટિએ પર દ્રવ્યઉપર. રાગશ્રેષાદિને પરિણામ તે બંધ-તત્વ છે.
(૭) એવંભૂતનય દૃષ્ટિએ—પરભાવ-પરિણામીપણું તે-બંધ તત્વ છે. (૧૬) (મેક્ષ-તત્વ) ઉપર નય સપ્ત ભંગ (કમ પરિણામથી રહિત આત્માની શુદ્ધ દશા)
(૧) નગમનય દશે–પ્રત્યેક જીવને-જે-જેભાવેપિતાના જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રાદિ ગુણેની જે-જે નિવારણતા