________________
૫૨
જણાવે છે, તેમજ જગતમાં જે ભિન્ન-ભિન્ન વિચિત્રતાઓ જણાય છે. તેને ઈશ્વરની માયા કહીને પોતાના અજ્ઞાનનું જ કેવળ પ્રદર્શન કરતાં હોય છે, કેમકે તેઓ માયામાં ઈશ્વર પણું સ્થાપે છે, અને ઈશ્વરને માયાવાળો કહે છે. આ તેમના ઘેર અજ્ઞાનનું જ સ્વરૂપ છે એમ જાણવું. જે આ જગતને ખરેખર ઈશ્વરની માયા રૂપે જ તેઓ જાણતા હોય તે તેઓએ આ જગતના કેઈપણ ભાવને શુભ કે અશુભ કહવે જોઈએ નહિ તેમજ તેમને માટે આદરવા લાયક, અને ત્યાગ કરવા લાયક કશું જ હોઈ શકે નહિ. પરંતુ તેઓ પણ પાછા સ્વતંત્ર ભાવે જ કર્તવ્ય–અર્તવ્યના વિચારે-અને વર્તન કરવા ઉત્સુક જ દેખાય છે. આ રીતે તેમની ઈશ્વરમાં અને ઈશ્વરની માયા રૂપે જગતને જાણવામાં કેવળ મૂર્ખતા જ છે એમ જાણવું.
તેમજ વળી કેટલાએક એકાંત–અનેક વાદીઓ છે. તેઓ આત્માને એકાંતે ક્ષણિક માનીને પ્રત્યેક સમયે-સમયે ભિન્ન-ભિન્ન આત્મા જ કપે છે, તેમજ કેટલાએક આત્માને કેવળ, શુધ્ધ કે કેવળ અશુદ્ધ જ માને છે, તેમજ કેટલાએક એક જ જ્ઞાન પરિણામવાળે, યા એક જ દર્શન પરિણામવાળે, યા એક જ ચારિત્રપરણિામવાળા જ આત્મા જાણે છે. તેઓ સર્વે પણ યથાર્થતયા આત્મસ્વરુપને નહિ ઓળખનાર હોવાથી અજ્ઞાનીઓ જ છે. અને તેથી જ તેઓમાં સાચુ આમાથીપણું હેતું નથી એમ જાણવું. अबंधस्तथैक स्थितो वा क्षयी वा
ऽप्यसद्वा मतो यजेडः सर्वथाऽऽत्मा न तेषां विभूढात्मनां गोचरो यः ।
सएकः परमात्मा गतिर्मे जिनेद्रः
