________________
- જીવને જે જે જન્મમરણાદિ તથા વિવિધ ગતિ જાત્યાદિ ભાવે પ્રાપ્ત થાય છે તે સર્વે કર્મોદય જન્ય પરિણામે કાળથકી સાદિ સાત ભાગે જાણવા.
વળી દરેક સંસારી આત્માને કમને સંબંધ પ્રવાહથી અનાદિને છે તેમ છતાં વિવિધ કર્મોની બંધ, ઉદય, ઉદીરણા, અને સત્તાની સાદિ સાત ભાગે જે જે સ્થિતિ છે તેને પણ ગીતાર્થ ગુરૂ ભગવંત પાસેથી યથાર્થ જાણી લેવી જરૂરી છે. આ રીતે, (૧) આદિ નથી પણ અંત છે, (૨) આદિ પણ નથી અને અંત પણ નથી, (૩) આદિ પણ છે અને અંત પણ છે, (૪) આદિ છે. પણ અંત નથી એ. ચારે પ્રકારના કાળ ભેદથી જીવ દ્રવ્યનું સ્વરૂપ જણ
....
હવે પુલાસ્તિકાય દ્વવ્યના પરિણમનને કાળ બતા-વીએ છીએ, મુખ્યપણે તે પુદંગલાસ્તિકાય દ્વવ્યને ગુણ પુરન–મેલન સ્વભાવ છે, એટલે કેઈ એક પુદ્ગલ દ્રવ્યને કઈ પરિણામ અનંત-કાળની સ્થિતિવાળે હેતે જ નથી, પરંતુ વધુમાં વધુ અસંખ્યાતા કાળની સ્થિતિ જાણવી તેમ છતાં શાસ્ત્રામાં શ્રી જીનેશ્વરદેવેના શાશ્વતા ચૈત્ય તેમજ મેરૂ પર્વત તેમજ દેવકના વિમાને આદિને જે શાશ્વતા બતાવ્યા છે, તે તેજ પુદ્ગલ-પરિણામેથી ન જાણતાં માત્ર સંસ્થાનાદિ પર્યાય રૂપે શાશ્વતા છે એમ જાણવું. એટલે તે તે શાશ્વતા ભાવે થકી તે તે સંસ્થાના પર્યાય પરિણામ સ્વરૂપે અનાદિ અનંત જાણવા બાકી પુદંગલાસ્તિકાયના
