________________
७०
વર્ડ, તથાવિધ સંસારિક ભાવમાં પરિણામ પામવુ' પડે છે. આ રીતે જીવ દ્રયને કમસયેાગે જે પરભાવ પરિણુમન છે, તેનું, તેમજ જીવ પ્રયાગે પુદ્ગલદ્રશ્યને જે કમ'—પરિણામપણું પ્રાપ્ત થાય છે, તેનું કં'ચત્ સ્વરૂપ અમેએ બતાવ્યુ છે. વિસ્તારથી ગુરૂ-ગમથી જાણી લેવુ'.
"
જીવને અનાદિ ક્રમ સચગે વિવિધ કર્મીના વિવિધ વિપાકે મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, કષાય અને ચેાગ રૂપ પરપરિણામમાં-પરિણમવું પડે છે અને તેથી જીવને ફ્રીને નવા કર્માંધ થાય છે અને તેથી કરીને સંસારમાં અથડાવુ પડે છે. પરંતુ જે જીવા કારણુ વિશેષતા પામીને આત્મસામર્થ્ય વડે એટલે પેાતાના જ્ઞાન, દર્શન ચારિત્ર અને તપાદિ ગુણા વડે પરપરિણમન ભાવના ત્યાગ કરીને સ્વપરિણામમાં કર્તા-ભોક્તાપણે પરિણામ પામે છે, તેઓ અંતે સર્વ કર્મીને। ક્ષય કરી મુક્તિના શાશ્વત સુખના સ્વામી બને છે એમ જાણવું હવે છ એ ચાના પરસ્પરના સામાન્ય અને વિશેષ પરિણમન ભાવનું યત્ કિંચિત્ સ્વરૂપ શાસ્ત્રધારથી બતાવીએ છીએ.—
(૧) પરિણામીપણું—છ એ દ્રબ્યા નિશ્ચયદૃષ્ટિએ પેાત પેાતાના સ્વભાવમાં નિરંતર પારિણામિક ભાવે પરિણામ પામ્યા જ કરે છે, તેમ છતાં વ્યવહાર દૃષ્ટિએ જીવદ્રવ્ય અને પુદ્ગલ દ્રવ્યને જે પરભાવ પરિણામીપણું છે તેને