Agam Nigam Yane Vishva Darshan

Author(s): Shantilal Keshavlal
Publisher: Shantilal Keshavlal

Page 129

નયદષ્ટિએ અનેકાંન્તદષ્ટિવાળાઓનું-સ્વરૂપ
(૧) નિગમ-જેઓ લૌકિક-કે-લોકેત્તર હિત-પ્રતિ કેઈપણ આત્મા સાથે મિત્રી–પ્રમોદ-માધ્યસ્થ-અને કારૂણ્યની ભાવના પ્રવર્તે છે તેઓ નગમમયે–અનેકાંતદષ્ટિવાળા જાણવા.
(૨) સંગ્રહ–જેઓ ઉત્તમ આત્માઓના-ઉત્તમ સ્વરૂપમાંથી આત્મહિતની પ્રેરણા મેળવીને-પિતાના આત્માને આત્મિક ગુણેથી પુષ્ટ બનાવે છે તેઓ સંગ્રહ નવેઅનેકાંતદષ્ટિવાળા જાણવા.
(૩) વ્યવહાર–જેઓ જગતના લૌકિક અને લોકેત્તર વ્યવહારને યથા-અવસ્થિત સ્વરૂપે વ્યવહાર કરે છે તેઓ વ્યવહારનયે અનેકાંત-દષ્ટિવાળા જાણવા.
(૪ જુસૂત્ર–જેઓ દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ સાપેક્ષ પણે, આત્મીયભાવે-પ્રવર્તે છે, તેઓ ત્રાજુસૂત્રનયે અનેકાંત દ્રષ્ટિવાળા જાણવા.
(૧) શબ્દ–જેઓ આત્મગુણ-ઘાતક સાવદ્ય પ્રવૃત્તિઓનો ત્યાગ કરીને પંચ મહા-વતના પાલનપૂર્વક-પંચાચારનું પાલન કરે છે, તેઓ શબ્દ-નયે અનેકાંતદ્રષ્ટિવાળા જાણવા.
(૬) સંભિરુહ–જેઓ પિતાના ક્ષાપશમિક સમ્યફ દર્શન-સમ્યકજ્ઞાન-સમ્યકુ-ચારિત્ર અને સમ્યફ-તપ ગુણમાં રમણતા કરે છે, તેઓ સંભિરૂઢ-નયે અનેકાંતદ્રષ્ટિવાળા જાણવા.