________________
૧૧૪
ઇવે પરોપકાર કરે છે તેઓ તે ભાવે પુણ્ય બંધ કરે છે એમ જાણવું, વળી વિશષે જાણવું કે જે જ સ્વાર્થને અને વિષય–ભેગોનો ત્યાગ કરીને ત્યાગમય જીવન જીવે છે. તેઓને જે પુણ્ય બંધ થાય છે તેને પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય જાણવું. કેમકે પુણ્યાનું બંધી પુન્યને ઉદય આત્માને વિનયી બનાવે છે તેમજ આત્માર્થે વિવેક કરાવે છે, જાણવું. જે જીવને જેટલો જેટલું પુણ્યોદય હોય છે તેટલી તેટલી જીવન સામગ્રીની અનુકૂળતા પ્રાપ્ત થાય છે. અને એટલે જેટલે પાપદય હોય છે તેટલી તેટલી પ્રતિકૂળતા હોય છે. આથી જાણવું કે જે જીવ જેટલી જેટલી વિશેષ અનુકૂળતા પ્રાપ્ત કરે છે તે જીવની તેટલી વિશેષ પુણયા-ક્ષીણ થાય છે એટલે તેટલું પુણ્ય કર્મ ઓછું થાય છે અને જે જીવને જેટલી પ્રતિકૂળતા હોય છે તે ભાવે તે જીવનાં તેટલાં પાપ ક્ષીણ થાય છે, આ રીતે સર્વે સંસારી આત્માઓ પુર્વે બાંધેલાં પુણ્ય તેમજ પાપને નિરંતર શુભ-અશુભ ભાવથી ભેગવે છે. અને તે સાથે જ તે પુણ્ય પાપને ભેગવતાં પૂર્વે બતાવેલા હેતુઓ વડે, ફરીને નવાં કર્મ બાંધે છે.
આથી ધ્યાનમાં રાખવું કે પુદય વડે સુખમય જીવન જીવનારો આત્મા પૂર્વે બાંધેલા પુણ્યદયને ક્ષીણ કરી રહેલો છે અને પાપોદય વડે દુઃખમય જીવન જીવનારે આત્મા પૂર્વે બાંધેલા પાપકર્મો ને ભોગવીને ક્ષીણ કરી રહ્યું છે. પરંતુ પુણ્યદય વખતે કે પાદિય વખતે આત્મા જે રીતનું પરોપકારી યા પરને પીડાકારી જીવન જીવે છે તે
