________________
૮૫
જન્મ-મરણ અને આધિ-વ્યાધિ-અને ઉપાધિના દુખમાંથી મુક્ત કરવાના પરિણામ રૂપ અનુકંપા હોય છે, તે અનુકંપાના જે તે જીમાં ભવ-નિર્વેદતા પ્રગટે છે, આથી સાંસારિક સુખમાંની આશકિત ઘટતાં, સંસારના બંધનથી મુકત થવા રૂપ તીવ્ર સંવેગ ભાવ પ્રગટે છે, તેથી તેઓ કર્મોદયજન્ય, અનુકુળ કે પ્રતિકુળ સંયોગમાં શમત્વ-ભાવ ધારણ કરે છે. આ સ્વરૂપે જેઓ આત્માભિમુખ હોય છે, તેવા અંતરાત્માએ પિતાની પરિણતીની તુલના કરીને એટલે પિતાનું આત્મસામર્થ્ય (ક્ષાપશમિક, જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર)ને તપાસીને, તે પ્રમાણે યથાશકિત દેશવિરતિ, અથવા સર્વવિરતિપણું અંગીકાર કરે છે. આ પ્રમાણે સર્વજ્ઞ અને સર્વદશી શ્રી વીતરાગ પરમાત્માઓએ બતાવેલ મેક્ષ માર્ગમાં જે આત્માઓ દેશ-વિરતિ યા–સર્વવિરતિ ભાવથી જોડાઈને પિતાના આત્માને કર્મ-મળથી નિર્મળ કરી રહ્યા છે તેઓને શુદ્ધ–સાધ્ય-સાધનભાવ વાળા જાણવા. - આ રીતે અમે એ સિદ્ધાંતથી-અવિરૂદ્ધભાવે સંક્ષેપથી શુદ્ધસાધ્ય-સાધન ભાવનું કવરૂપ બતાવ્યું છે. વિસ્તારથી ગીતાર્થ-ગુરૂ ભગવંત પાસેથી ગુણસ્થાનક-કમારોહણના સ્વરૂપથી-સિદ્ધાંતથી-અવિરૂદ્ધભાવે જાણી લેવું.
