________________
૭૫
છે. પરંતુ જીવાસ્તિકાય દ્રવ્ય વિના બાકીના પાંચે બ્યામાં પર દ્રવ્ય પર્યાય પરિણમનની કારણતા પણ છે. માત્ર જીવ ન્યને વિષે નિશ્ચયથી પર દ્રવ્ય પરિણામની કારણતા નથી એમ જાણવું.
પ્રત્યેક શુદ્ધાશુદ્ધ જીવાત્માને પેતાના સ્વ-ગુણ-પર્યાયની કારણતા વડે જ્ઞાનાદિ ગુણ્ણાના પરિણામરૂપ કાર્ય પરિણામ હાય છે અને પર દ્રવ્ય-પર્યાયની કારણુતા વડે અનેક પ્રકારનું ચિત્ર-વિચિત્ર ભાવ વાળું સંસારિક સ્વરૂપ હોય છે તેમાં તે આત્માના ક્ષાચેાપમિકાઢિ ભાવના સામર્થ્ય પ્રમાણે જીવમાં એ પ્રકારની પર દ્રવ્ય કારણતા જાણવી.
(૧) સ્વસ્વરૂપ સાધક ભાવને ઉપકારક પર દ્રવ્ય હેતુતા (ર) સ્વસ્વરૂપને માધક પરદ્રવ્ય હેતુતા
આ માટે જે સ`સારી આત્માએ શુદ્ધભાવ પરિણમન વાળા, પ૨ દ્રવ્ય પરિણામનું નામ-સ્થાપના—દ્રવ્ય કે ભાવસ્વ રૂપથી જે જે નિક્ષેપે આલખન લે છે. તે તે પર દ્રવ્ય પરિણામ તે તે આત્માઓને સ્વરૂપે સાધક રૂપ જાણવા. અને જે આત્માએ અશુદ્ધભાવ-પરિણમને વાળા પર દ્રવ્ય ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવાદિનું જે જે નિક્ષેપે જેવા પ્રકારનું આલેખન લે છે. તે આત્માઓને તે તે પર દ્રશ્ય પરિણામ તથા સ્વરૂપે પેાતાના આત્મ સ્વરૂપને બાધક જાણવા.
ઉપરની હકીકતના દૃષ્ટાન્તરૂપે મદિરાદિ કન્યાના ભક્ષણના પરિણામ અને સારસ્વત-માક્ષી આદિ શુધ્ધ દ્રવ્યાના ભક્ષણના પરિણામ જાણી લેવા.
જેઓ સસારી આત્માના સાધુક આધક ભાવવાળા વ્યવહાર પરિશુમન ભાવથી નિશ્ચય પરિણમનને એટલે
