________________
૬૧
પુગલ પરમાણુઓના સર્વે પર્યાય પરિણમને કાળથકી સાદિ સાંત ભાંગે જાણવા.
ઉપર જણાવ્યા મુજબના પુદ્ગલ દ્રવ્યનું પર્યાય. પરિણમન (૧) પ્રયોગસા (૨) વિશ્રસા અને (૩) મિશ્રિકા એમ ત્રણ પ્રકારના ભાવવડે ન્નત્પન્ન થાય છે તેનું વિસ્તારથી સ્વરૂપ તેમજ (તે તે પર્યાયને–ભાવ) તેમજ તે સાથે તેને કાળો કેટલું હોય તેનું યથાર્થ સ્વરૂપ ગીતાર્થ ગુરૂ ભગવંત પાસેથી જાણી લેવું. તેમજ વળી ધર્માસ્તિકાય અધર્માસ્તિકાય અને આકાશાસ્તિકાય કોને પર્યાય પરિણમન–ભાવ પણ ગીતાર્થ ગુરૂ ભગવંત પાસેથી યથાર્થ સમજીને શ્રી જીવનવચનમાં નિશંકિત બનવું. એજ પરમાર્થ છે.
પ્રશ્ન-જે અનાદિ હોય તે અનંત જ હોવું જોઈએ, અને જેની સાદિ-એટલે-ઉત્પતિરૂપે આદિ છે. તે સાંત જ હોવું જોઈએ.
ઉત્તર–વ્યાર્થિક નય દ્રષ્ટિએ જે. અનાદિ કવ્યત્વ પરિણામ છે. તે અનંત જાણ, તેમજ પર્યાયાર્થિકનયથી છે. જે. જે. પર્યાય-પરિણમનની ઉત્પત્તિ યાને આદિ છે. તે તે પર્યાય સાંત-ભાવ યુકત જ હોય છે-આ નય દષ્ટિનું સ્વરૂપ ગીતાર્થ ગુરૂ ભગવંત પાસેથી વિસ્તારથી જાણી લેવું.
