Book Title: Agam 12 Upang 01 Auppatik Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
औपपातिक
,
चारुवण्णा लज्जा-तवस्सी - जिइंदिया से ही अणियाणा अप्पासुया जीवादिपदार्थानां यथावस्थितस्वरूपकथनं सत्यं तत्प्रधानाः, 'सोयष्पहागा' शौचप्रधानाःशौचम् - अन्तःकरणशुद्धिरूपम्, तत्प्रधानाः । यद्यप्यत्र चरणकरणग्रहणेऽप्यार्जवादिकं गृहीतं भवति, तथापि आर्जवादीनां पृथक्कथनं प्रधानताख्यापनार्थम्-इत्यवगन्तव्यम् । चारुवण्णा ' चारुवर्णाः–वर्णः–कान्तिः कीर्तिः, मतिश्च – चारुर्वर्णो येषां ते, गौरवर्णयुक्ताः, अथवा उत्तमकीर्तिमन्तः, प्रशस्तमतियुक्ता वा; 'लज्जा-तव-स्सी - जिइंदिया' लज्जातपः-श्री-जितेन्द्रियाः—लज्जया–संयमविराधनायां हृदयसंकोचरूपया तपः श्रिया - तपस्तेजसा जितानि इन्द्रियाणि यैस्ते तथा; यद्यपि जितेन्द्रिया इति प्रागुक्तं, तथाप्यत्र लज्जातपःश्रीविशेषितत्वान्न पुनरुक्तिदोषः । ' सोही ' शोधयः - शोधियोगात् शोधिरूपाः - शुद्राः - अकलुषहृदया इत्यर्थः, जीवादि पदार्थोंके यथावस्थित स्वरूपकथनको सत्य कहते हैं, उससे वे प्रधान थे । ( सोयप्पाणा ) अन्तःकरणकी शुद्धिको शौच कहते हैं, उसमें वे प्रधान थे । (चारुवण्णा) वर्णशब्दका प्रयोग कान्ति, कीर्त्ति एवं मतिमें होता है । इस अपेक्षा से ये सब गौरवर्ण विशिष्ट थे, अथवा उत्तमकीर्तिसंपन्न थे, या उत्तमबुद्धि - आत्मकल्याणमें आगे२ अधिकाधिकरूपसे प्रेरणा करनेवाली बुद्धिसे युक्त थे । ( लज्जा -तव-र बस्सी - जिइंदिया ) लज्जा-संयमविराधनामें संकोच, एवं तपःश्री के प्रभावसे इन्होंने इन्द्रियोंको जीत लिया था । यद्यपि “ जिइंदिया " इस पद - द्वारा उनमें जितेन्द्रियता प्रकट कर दी गई है, फिर भी यहां पर जो पुनः जितेन्द्रियता वर्णित हुई है, वह लज्जा एवं तपके प्रभाव से उनमें जितेन्द्रियता थी यह विशेषरूपसे कथित हुआ है, अतः इस कथन में पुन
१७८
यथावस्थित स्वइचनु अथन सत्य अडेवाय, तेमां तेथे प्रधान हता. (सोयपहाणा ) अ ंतः४२णुनी शुद्धिने शौथ उहे छे, तेमां तेथे प्रधान हता. ( चारुवण्णा) व शहना प्रयोग अंति, डीति तेन भतिभां थाय छे. આ અપેક્ષાએ તેઓ બધા ગૌરવ વિશિષ્ટ હતા, અથવા ઉત્તમ प्रीतिસંપન્ન હતા, અથવા ઉત્તમબુદ્ધિ-આત્મ કલ્યાણમાં આગળ આગળ વધારેમાં वधारे ३५थी प्रेरणा ४रवावाजी बुद्धिवाजा हता. ( लज्जा - तवस्सी - जिइंदिया ) લજ્જા=સંયમવિરાધનામાં સકાચ તેમ જ તપશ્રીના પ્રભાવથી તેઓએ इंद्रियाने कती सीधी हुती. ले ! " जिइंदिया ” मे पहथी तेभनाभां भितेंદ્રિયપણું પ્રકટ કરી દીધેલુ છે, છતાં પણ અહીં જે કરીને જિતેન્દ્રિયતાનુ વર્ણન કરવામાં આવ્યુ' છે તે લજ્જા તેમજ તપના પ્રભાવથી તેમનામાં જિતેન્દ્રિયપણું હતું તેનું વિશેષરૂપથી કથન કર્યું છે. માટે આ કનમાં પુન
