Book Title: Agam 12 Upang 01 Auppatik Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
गोयूषषिणो-टोका शाखोपसंहारः
७२५ ते विअसंखेजगुणा, देसपएसेहिं जे पुट्टा ॥सू०॥ ११६ ॥ 'सव्यपएसेहिं' सर्वप्रदेशैः आत्मनोऽसंख्यातप्रदेशैः, 'अणं ते सिद्धे' अनन्तान् सिद्धान् 'फुसई' शति । तथा 'ते वि' तेऽपि ते सर्वे सिद्धा अपि 'असंखेजगुणा' असंख्येयगुणा वर्तन्ते, 'जे' ये सिद्धाः 'देसपएसेहिं देशप्रदेशैः-देशैः=असंख्यातदेशैः प्रदेशैः =असंख्यातप्रदेशैश्च 'पुढा' स्पृष्टाः ! तेषां सर्वेषां सिद्धानां प्रत्येकं स्वस्वव्यतिरिक्तसिद्धैरसंख्यातदेशप्रदेशवद्भिः समिलित्वेन गुणितत्वमङ्गीकृत्य "असंख्येयगुणाः' इत्युक्तम् । अयं भावः-सर्वात्मप्रदेशैस्तावदनन्ताः सिद्धाः स्पृष्टाः, एकसिद्धाऽवगाहनायामनन्तानामवगाढत्वात् । तथैकैकदेशेनाऽप्यनन्ताः, एवमेकैकप्रदेशेनाप्यनन्ता एव । तत्र देशो-द्वयादिप्रदेशसमुदायः, प्रदेशस्तु-निर्विभागोंऽश इति । एकैकसिद्धश्चाऽसंख्येयदेशप्रदेशात्मकः, ततश्च मूलाऽनन्तकेsसंख्येयैर्देशाऽनन्तकैरसंख्येयैरव च प्रदेशाऽनन्तकैर्गुणिते यावती संख्या भवेत् सां केवलिगम्यैवेति ॥ सू. ११६ ॥ भगवान् नियम से आत्मा के असंख्यातप्रदेशों द्वारा अनंत सिद्धों का स्पर्श करते हैं. और (ते वि असंखेजगुणा) वे सब सिद्ध असंख्यातप्रदेशों से स्थित हैं। (देसपएसेहि जे पुट्ठा) देश से एवं प्रदेशों से भी वे सिद्ध असंख्यातगुणित हैं। मतलब इसका यह है कि समस्त आत्मप्रदेशों से वे अनंत सिद्ध स्पृष्ट हैं। एक सिद्ध की आत्मा में अनंत सिद्धों की अवगाहना होने से, तथा एक एक देश से, एवं प्रदेश से वे सिद्ध अनंत हैं । द्वयादिक प्रदेश के समुदाय का नाम देश, एवं अविभागी अंश का नाम प्रदेश है । एक एक सिद्ध असंख्यात देश और प्रदेशात्मक हैं । इसलिये मूल अनंत को असंख्यात एवं अनंत देश और प्रदेशों से गुणा करने पर कितनी राशि होगी यह बात सिर्फ केवली भगवान् द्वारा ही जानी जा सकती है ॥ सू. ११६ ॥ નિયમથી આમાના અસંખ્યાત પ્રદેશ દ્વારા અનંત સિદ્ધોનો સ્પર્શ કરે છે, मने ( ते वि असंखेजगुणा ) ते ५ सिद्ध मस ज्यात प्रशाथी सस्थित छ. ( देसपएसेहिं जे पुद्रा ) देशथी तभ०४ प्रदेशाथी ५ ते सिद्धो असभ्यातગણે છે. એની મતલબ એવી છે કે સમસ્ત આત્મપ્રદેશથી તે અનંતસિદ્ધો સ્પર્શાવેલા છે. એક સિદ્ધના આત્મામાં અનંત સિદ્ધોની અવગાહના હોવાથી, તથા એક એક દેશથી, તેમજ પ્રદેશથી તે સિદ્ધો અનંત છે. દ્વિઆદિક પ્રદેશના સમુદાયનું નામ દેશ, તેમજ અવિભાગી અંશનું નામ પ્રદેશ છે. એક એક સિદ્ધ અસંખ્યાત દેશ અને પ્રદેશાત્મક છે. તે માટે મૂલ અનંતને અસંખ્યાત તેમજ અનંત દેશ તથા પ્રદેશથી ગુણાકાર કરવાથી કેટલી રાશિ (જથ્થા ) થશે તે વાત તે માત્ર કેવળી ભગવાન દ્વારાજ જાણી शाय छे. (सू०. ११६)
