Book Title: Agam 12 Upang 01 Auppatik Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
पीयूषवर्षिणी टीका सू. ५६ भगवतो धर्मदेशना
४४९ पावे आसवे संवरे वेयणा णिजरा अरिहंता चकवट्टी बलदेवा केवलः शुद्धः इत्येषाऽवस्था मोक्ष इत्यास मायते इति भावः । 'अस्थि पुण्णे' अस्ति पुण्यम्पूयते पवित्र क्रियते आत्मा अनेनेति, पुनाति आत्मानमिति वा पुण्यं शुभकर्म, 'पूब परने' इत्यस्माद्धातोः 'पूजो यण्णुक हस्वश्च' इत्यौणादिकसूत्रेण सिद्भिः, पुण्यं हि संसारपारावारोत्तरणे तरगिभूतम् । अनेनैवार्यजनय हाभिजनकुलबोधिबीजनिजधर्मादिप्राप्तिर्जायते । किं बहुना तीर्थकरगोत्रमपि पुण्येनैव बध्यते. यो हि पुण्यं सर्वथा हेयं मन्यमानत्तत् त्यजति, असौ समुपेक्षिततरिरिवाऽप्राप्तपरतीरो मध्येसमुद्रं मज नवसीदति । 'अस्थि पावे' अस्ति पापम्-पातयति=शुभपरिणामाद् ध्वंसयमात्मानमिति पापम् , पापमेवाऽपचीयमानं सुखं जनइसलिये यह आत्मा अपने ज्ञानदर्शनोपोगरूप स्वभाव में मग्न होता हुआ केवल शुद्ध अवस्थावाला हो जाता है। आत्माकी इसी अवस्थाका नाम मोक्ष है । (पुणे) पुण्य है। आत्मा जिसके द्वारा पवित्र किया जाय उसका नाम पुण्य है, अथवा जो आत्मा को पवित्र करे ऐसा जो शुभकर्म है उसका नाम पुण्य है । यह पुण्यकर्म जीव को संसाररूप पारावार से पार करने के लिये नौकास्वरूप है । इसीके प्रभाव से आर्यदेश, उच्चकुल में जन्म, बोधिबीजइत्यादि समस्त उत्तमोत्तम वस्तु की प्राप्ति इस जीव को होती है । ज्यादा और क्या कहा जाय ? तीर्थंकरगोत्रकर्म का बंध भी तो साक्षात् इसी पुण्य का फल है। जो व्यक्ति इस पुण्य कर्म को सर्वथा हेय समझकर उसका परित्याग कर देते हैं वे, जिसने दूसरे तीर को प्राप्त किये विना समुद्र के बीच में ही जहाज का परित्याग कर दिया है उस मनुष्य के समान हैं । ( पावे ) पाप है। जो इस जीव को शुभपरिगाम से गिरा देता है उसका नाम पाप है । शंका-पाप जब अपचीयमान होता जाता है तब इस जीव को सुख की ગિરૂપ સ્વભાવમાં મગ્ન રહીને, કેવલ શુદ્ધ અવસ્થાવાળો થઈ જાય છે.
मात्मानी २मा मवस्थानुं । नाम भाक्ष छे. (पुण्णे) पुष्य छे. मात्मा हैन। દ્વારા પવિત્ર કરાય તેનું નામ પુણ્ય છે. અથવા જે આત્માને પવિત્ર કરે એવાં જે શુભ કર્મ છે તેનું નામ પુણ્ય છે. આ પુણ્યકર્મ જીવને સંસારરૂપ પારાવાર (સમુદ્ર)થી પાર કરવા માટે હેડી રૂપ છે. તેના પ્રભાવ વડે જીવને આર્ય દેશ, ઉચ્ચ કુળમાં જન્મ, બેધિબીજ ઈત્યાદિ સમસ્ત ઉત્તમત્તમ વસ્તુની પ્રાપ્તિ થાય છે. વધારે બીજું શું કહેવું, તીર્થકરગોત્રકમને બંધ પણ સાક્ષાત્ એજ પુણ્યકર્મનું ફલ છે. જે વ્યક્તિ આ પુણ્ય કર્મને સર્વથા હેય સમજીને તેને પરિત્યાગ કરી દે છે તેઓ જેમ કોઈ સામે કાંઠે પહોંચ્યા વિનાજ સમુદ્રની વચમાં વહાણનો પરિત્યાગ કરી દીએ એવા મનુષ્ય જેવા છે. (पावे) ५।५ छ.२ मा छपने शुभपरिणामथी पाडी छ तेनु नाम पा५ छ. श-पा५ न्यारे २५चीयमान (स्वल्प) थ य छे त्यारे २॥ वने
